master_admin

Η ομάδα εργασίας του Centre for European Policy Studies – CEPS για την Κυβερνοασφάλεια και την Τεχνητή Νοημοσύνη δημοσίευσε την τελική μελέτη της! Περισσότερες από 100 σελίδες ανάλυσης, που αποτελούν αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς είναι πλέον ελεύθερα διαθέσιμες!

Ευχαριστούμε θερμά τους κύριους συγγραφείς της μελέτης Lorenzo Pupillo,  Stefano Fantin,  Afonso Ferreira και Carolina Polito για την αγαστή συνεργασία από το 2019 έως και σήμερα, καθώς και για τη ρητή αναφορά στη συμβολή της Homo Digitalis στο κεφάλαιο που αφορά τον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και την διακυβέρνηση δεδομένων.

H Ηοmo Digitalis αποτέλεσε μέλος της ομάδας εργασίας από τον Σεπτέμβριο του 2019 και σε αυτό το διάστημα μας δόθηκε η ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις και ιδέες με κορυφαίους φορείς συμμετέχοντας ενεργά σε συναντήσεις, συνέδρια και παρουσιάσεις και προωθώντας την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στον τομέα δράσης μας.

Εκπρόσωπός μας στην Ομάδα Εργασίας του CEPS για την Κυβερνοασφάλεια και την Τεχνητή Νοημοσύνη ήταν το συνιδρυτικό μας μέλος και γραμματέας του Δ.Σ. μας Λευτέρης Χελιουδάκης.

Μπορείτε να διαβάσετε την μελέτη εδώ.

Μία συμμαχία οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών αποτελούμενη από τις οργανώσεις Privacy International, Hermes Center, Homo Digitalis και noyb υπέβαλαν σήμερα, 27/5/2021, 5 καταγγελίες ενώπιον των αρμόδιων αρχών σε Αυστρία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία και Ηνωμένο Βασίλειο κατά της εταιρίας Clearview AI, Inc. Η εταιρία αυτή αναπτύσσει λογισμικό αναγνώρισης προσώπου και ισχυρίζεται ότι διαθέτει “τη μεγαλύτερη γνωστή βάση δεδομένων με περισσότερες από 3 δισεκατομμύρια εικόνες προσώπου” τις οποίες συλλέγει από πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων και άλλες πηγές στο διαδίκτυο.

Τα παράπονα που κατατέθηκαν στις αρμόδιες αρχές, συμπεριλαμβανομένης της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (αριθ.πρωτ. 3458/27.5.2021), περιγράφουν λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο αυτοματοποιημένος συλλέκτης εικόνων της Clearview ΑΙ. Πρόκειται για ένα αυτοματοποιημένο εργαλείο, το οποίο επισκέπτεται δημόσιες ιστοσελίδες και συλλέγει όσες εικόνες εντοπίζει που περιέχουν ανθρώπινα πρόσωπα. Μαζί με τις εικόνες αυτές, ο αυτοματοποιημένος συλλέκτης συλλέγει επίσης και μεταδεδομένα που συμπληρώνουν τις εικόνες αυτές, όπως ο τίτλος της ιστοσελίδας και ο σύνδεσμος πηγής της. Στη συνέχεια, οι εικόνες προσώπου που έχουν συλλεχθεί αντιπαραβάλλονται στο λογισμικό αναγνώρισης προσώπου που έχει δημιουργήσει η εταιρία Clearview ΑΙ προκειμένου να χτιστεί η βάση δεδομένων της εταιρίας. Η Clearview ΑΙ πουλάει την πρόσβαση σε αυτή τη βάση δεδομένων σε ιδιωτικές εταιρίες και αρχές επιβολής του νόμου, όπως αστυνομικές αρχές, διεθνώς.

“Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι ξεκάθαρη αναφορικά με τους σκοπούς για τους οποίους οι εταιρίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα μας” αναφέρει ο Ιωάννης Κούβακας, Νομικός στην Privacy International. “Η εξόρυξη  των χαρακτηριστικών του προσώπου μας ή ο διαμοιρασμός τους με την αστυνομία και άλλες εταιρίες υπερβαίνει κατά πολύ τις προσδοκίες μας ως χρήστες του διαδικτύου”.

“Φαίνεται ότι η Clearview λανθασμένα πιστεύει ότι το διαδίκτυο είναι ένα δημόσιο φόρουμ από το οποίο ο καθένας μπορεί να αρπάξει ότι θέλει”, προσθέτει η Lucie Audibert, Νομικός  στην Privacy International. “Αυτή η αντίληψη είναι απόλυτα λάθος. Τέτοιες πρακτικές απειλούν τον ανοιχτό χαρακτήρα του διαδικτύου και τα αμέτρητα δικαιώματα και ελευθερίες που αυτό περιλαμβάνει”.

Οι αρμόδιες αρχές έχουν τώρα 3 μήνες στη διάθεσή τους για να απαντήσουν στα παράπονά μας. Περιμένουμε από αυτές να συνεργαστούν και να αποφασίσουν από κοινού ότι οι πρακτικές της Clearview AI δεν έχουν θέση στην Ευρώπη.

Η εταιρία Clearview ΑΙ έγινε διεθνώς γνωστή τον Ιανουάριο του 2020 όταν μία έρευνα των New York Times αποκάλυψε τις πρακτικές της, οι οποίες έως τότε καλύπτονταν από ένα πέπλο μυστηρίου. Τα 5 παράπονα που κατατέθηκαν έρχονται να προστεθούν σε μία σειρά από έρευνες που ξεκίνησαν μετά από τις αποκαλύψεις αυτές.

“Επειδή κάτι βρίσκεται στο διαδίκτυο, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούν άλλοι να το χρησιμοποιήσουν με όποιον τρόπο επιθυμούν. Οι Αρχές Προστασίας Δεδομένων πρέπει να λάβουν δράση”, αναφέρει ο Alan Dahi, δικηγόρος προσωπικών δεδομένων στην noyb.

Άλλες αναφορές έκαναν γνωστό ότι η Clearview AI είχε αναπτύξει συνεργασίες με αρχές επιβολής του νόμου σε διάφορα Ευρωπαϊκά κράτη. Στην Ελλάδα, μετά από ερωτήσεις που κατατέθηκαν από τη Homo Digitalis, η Ελληνική Αστυνομία δήλωσε επίσημα ότι δεν έχει χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες της εν λόγω εταιρίας. “Είναι σημαντικό να εντείνουμε τον έλεγχο. Οι Αρχές Προστασίας Δεδομένων έχουν ισχυρές ερευνητικές εξουσίες και χρειαζόμαστε μία συντονισμένη αντίδραση σε τέτοιου είδους συνεργασίες μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών φορέων”, δηλώνει η Μαρίνα Ζαχαροπούλου δικηγόρος και μέλος της Homo Digitalis.

Εξαιτίας του παρεμβατικού της χαρακτήρα, η χρήση της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου, και κυρίως τα επιχειρηματικά μοντέλα που βασίζονται σε αυτή, εγείρουν σημαντικές προκλήσεις για τις σύγχρονες κοινωνίες και την προστασία των ελευθεριών μας. Τον περασμένο μήνα, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων της Ιταλίας σταμάτησε τη χρήση ζωντανής αναγνώρισης προσώπου από τις αστυνομικές αρχές. “Οι τεχνολογίες αναγνώρισης προσώπου απειλούν τις ζωές μας τόσο στο διαδίκτυο όσο και έξω από αυτό ” αναφέρει ο Fabio Pietrosanti, Πρόεδρος της Hermes Center.

Οι άνθρωποι που ζουν στην Ευρώπη μπορούν να ρωτήσουν τη Clearview AI εάν το πρόσωπό τους βρίσκεται στη βάση δεδομένων της εταιρίας και να απαιτήσουν την διαγραφή των δεδομένων τους. Η Privacy International έχει περιγράψει τα σχετικά βήματα λεπτομερώς εδώ.

Φυσικά, σημαντική είναι και η στήριξη της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας #ReclaimYourFace που στοχεύει να βάλει τέλος στην μαζική βιομετρική παρακολούθηση σε δημόσιους χώρους.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στις αντίστοιχα ενημερωτικά άρθρα που έχουν αναρτήσει η Privacy International, η noyb και η Hermes Center.

Μπορείτε να διαβάσετε την καταγγελία εδώ.

Σήμερα κατατέθηκε ενώπιον του Προέδρου της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), κ. Μενουδάκο, αναφορά των Homo Digitalis, Reporters United και The Press Project  (αριθμ. Πρωτ. Γ/ΕΙΣ/3129/12-05-2021) με την οποία καταγγέλλονται τουλάχιστον εξήντα τέσσερις (64) παραβάσεις από την Ελληνική Αστυνομία (ΕΛ.ΑΣ.) των διατάξεων της νομοθεσίας που αφορά τη χρήση φορητών καμερών σε δημόσιους χώρους. Παράλληλα, οι οργανώσεις αιτούνται από την ΑΠΔΠΧ την άσκηση των σχετικών ερευνητικών, διορθωτικών και συμβουλευτικών της εξουσιών επί του σημαντικού αυτού ζητήματος.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12 παρ. 2 του Π.Δ. 75/2020, η ΕΛ.ΑΣ., ως υπεύθυνος επεξεργασίας, οφείλει κάθε φορά πριν την λειτουργία συστήματος επιτήρησης σε δημόσιο χώρο να εκδίδει και να κοινοποιεί την απόφαση λειτουργίας του συστήματος αυτού τουλάχιστον στην ιστοσελίδα της προσδιορίζοντας υποχρεωτικά: α) τον χρόνο ενεργοποίησης,  β) τη διάρκεια λειτουργίας του,  γ) την εμβέλεια λειτουργίας του,  δ) τα ειδικότερα χαρακτηριστικά του, και  ε) την αιτιολόγηση της σκοπιμότητας της χρήσης του.

Ωστόσο, Η ΕΛ.ΑΣ. δεν έχει συμμορφωθεί με την υποχρέωση κοινοποίησης στην ιστοσελίδα της των αποφάσεων λειτουργίας των συστημάτων επιτήρησης που χρησιμοποιεί σε δημόσιους χώρους. Αντιθέτως, παραβιάζοντας τις εκ του νόμου υποχρεώσεις της, η ΕΛ.ΑΣ. αρκείται κατ’ εξακολούθηση στη δημοσίευση μίας απλής ανακοίνωσης στην ιστοσελίδα της, η οποία ενδεικτικά αναφέρει μόνο τον αριθμό της κάθε απόφασης λειτουργίας, τη διάρκεια λειτουργίας των συστημάτων επιτήρησης και τον τόπο λειτουργίας τους κατά γενικό και αόριστο τρόπο.

Στην ανακοίνωση αυτή δηλαδή, δεν κοινοποιείται το περιεχόμενο της απόφασης λειτουργίας, ενώ επίσης δεν γίνεται καμία αναφορά σε σημαντικά στοιχεία που ορίζει το άρθρο 12 παρ. 2 του Π.Δ. 75/2020 και συγκεκριμένα στην εμβέλεια λειτουργίας του συστήματος επιτήρησης, στα ειδικότερα χαρακτηριστικά του, και στην αιτιολόγηση της σκοπιμότητας της χρήσης του. Το τελευταίο αυτό στοιχείο είναι ιδιαίτερα σημαντικό στο πλαίσιο της αρχής της νομιμότητας της επεξεργασίας, καθώς όπως ορίζει το άρθρο 5 του Π.Δ. 75/2020, απαιτείται να συντρέχουν επαρκείς ενδείξεις ότι τελούνται ή πρόκειται να τελεσθούν στον συγκεκριμένο δημόσιο χώρο συγκεκριμένα ποινικά αδικήματα και να σχηματίζεται η εύλογη πεποίθηση σοβαρού κινδύνου για τη δημόσια ασφάλεια.

Επιπλέον, η ΕΛ.ΑΣ. αρνείται την πρόσβαση στις εν λόγω αποφάσεις λειτουργίας ακόμη και μετά από κατάθεση αιτημάτων πρόσβασης σε έγγραφα στα οποία είχαν προχωρήσει πολίτες και μέλη των οργανώσεων Homo Digitalis, Reporters United και The Press Project ενώπιον της τον Δεκέμβριο του 2020.  Άρα, είναι προφανές ότι η ΕΛ.ΑΣ. διαχειρίζεται τις εν λόγω αποφάσεις λειτουργίας ως έγγραφα εμπιστευτικού χαρακτήρα τα οποία δεν δημοσιεύει και στα οποία δεν επιτρέπει την πρόσβαση, παραβιάζοντας τις διατάξεις του άρθρου 12 παρ. 2 του Π.Δ. 75/2020.

Οι εν λόγω πρακτικές θεωρούμε ότι είναι παράνομες, ενώ υπονομεύουν την προστασία των προσωπικών δεδομένων και τις σχετικές διασφαλίσεις που προβλέπει το Π.Δ. 75/2020 μέσα μόλις σε λίγους μήνες από τη θέση του σε ισχύ (Σεπτέμβριος 2020). Για τον λόγο αυτό καταγγέλλουμε τις παραβάσεις ενώπιον της ΑΠΔΠΧ, και αιτούμαστε από την τελευταία την πλήρη άσκηση των ερευνητικών, διορθωτικών και συμβουλευτικών της εξουσιών της.

To πλήρες κείμενο της αναφοράς μας βρίσκεται διαθέσιμο εδώ.

Διαβάστε περισσότερα στις ιστοσελίδες των Reporters United και The Press Project!

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα αναφορικά με τη χρήση παρεμβατικών τεχνολογιών όπως drones, κάμερες και τεχνολογίες αναγνώρισης προσώπου σε δημόσιους χώρους μπορείτε να επισκεφτείτε την σελίδα της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών #ReclaimYourFace και να υπογράψετε την εκστρατεία μας! Πείτε ένα ηχηρό ναι στην προστασία του δημόσιου χώρου από παρεμβατικές τεχνολογίες βιομετρικής παρακολούθησης!

Γράφει η Κίρκη Πατσιαντά*

Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1989 και μέχρι στιγμής δεσμεύει 196 κράτη, ένα εκ των οποίων είναι και η Ελλάδα (Νόμος 2101/1992).

Θεωρείται η Σύμβαση που χαίρει, διεθνώς, της μεγαλύτερης αποδοχής και περιλαμβάνει το πλήρες φάσμα των δικαιωμάτων – οικονομικών, κοινωνικών, πολιτιστικών, ατομικών και πολιτικών – που πρέπει να απολαμβάνουν τα παιδιά.

Η εν λόγω Σύμβαση θεωρείται “pre-digital”, καθώς, την εποχή που συντάσσονταν, δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί την επιρροή που θα είχε ο ψηφιακός κόσμος στη ζωή των παιδιών και έτσι δεν περιλαμβάνει κάποια αναφορά σε αυτόν.

Εντούτοις, το περιεχόμενό της είναι απόλυτα δυναμικό και, συνακόλουθα, πλήρως εφαρμόσιμο στις δυνατότητες και στις προκλήσεις που παρουσιάζει για τα δικαιώματα του παιδιού η ψηφιακή εποχή.

Επιβεβαίωση του γεγονότος αυτού αποτελεί το Γενικό Σχόλιο Ν°25 αναφορικά με τα δικαιώματα των παιδιών στο ψηφιακό περιβάλλον, που υιοθετήθηκε από την Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού τον Μάρτιο του 2021.

Η Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού είναι το όργανο που επιβλέπει την εφαρμογή της Σύμβασης.

Τα κράτη που δεσμεύονται από τη Σύμβαση οφείλουν να υποβάλουν εκθέσεις στην Επιτροπή σχετικά με την κατάσταση των δικαιωμάτων των παιδιών στην επικράτειά τους, προκειμένου η Επιτροπή να τις εξετάσει και να προβεί σε ανάλογες συστάσεις.

Η Επιτροπή δεν μπορεί να επιβάλει κυρώσεις σε κάποιο κράτος σε περίπτωση παραβιάσεων των δικαιωμάτων του παιδιού, αλλά οι διαπιστώσεις της ασκούν πίεση στις κυβερνήσεις και εκθέτουν σε παγκόσμιο επίπεδο τα κακώς κείμενα των κρατών.

Επίσης, η Επιτροπή ερμηνεύει τα δικαιώματα του παιδιού σε σχέση με συγκεκριμένα θέματα υπό τη μορφή Γενικών Σχολίων.

Αυτό ακριβώς έγινε λοιπόν και εδώ. Η Επιτροπή, με ένα ιστορικό και πρωτοποριακό Γενικό Σχόλιο, στη διαβούλευση για τη σύνταξη του οποίου συμμετείχαν 709 παιδιά από 28 χώρες, δηλώνει ρητώς και για πρώτη φορά ότι τα δικαιώματα του παιδιού, όπως κατοχυρώνονται από τη Σύμβαση, έχουν πλήρη εφαρμογή και στο ψηφιακό περιβάλλον.

Με άλλα λόγια, η προώθηση και προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών πρέπει να πραγματοποιείται με την ίδια συνέπεια τόσο offline όσο και online.

Το Γενικό Σχόλιο Ν°25 δεν υπογραμμίζει μόνο την αναμφισβήτητη ισχύ των δικαιωμάτων των παιδιών στο ψηφιακό κόσμο.

Είναι παράλληλα ένα μέσο για την αποτελεσματική υλοποίησή τους, υποδεικνύοντας τις κατάλληλες διόδους.

Απευθύνεται στις κυβερνήσεις, που πρέπει να το αντιμετωπίσουν ως τον πρωταρχικό τους σύμβουλο στη διαμόρφωση των σχετικών πολιτικών και νόμων, αλλά και στα ίδια τα παιδιά, στους επαγγελματίες που δουλεύουν με ή για αυτά, στους γονείς και στην κοινωνία γενικότερα, καθώς τους προσφέρει ουσιαστικά εφόδια, για να διεκδικήσουν από το κράτος ένα ψηφιακό περιβάλλον που σέβεται το σύνολο των δικαιωμάτων του παιδιού.

Επιπρόσθετα, τα κράτη, στις εκθέσεις που υποχρεούνται να υποβάλουν στην Επιτροπή, πρέπει να αναφέρονται πλέον στην κατάσταση των δικαιωμάτων των παιδιών στο ψηφιακό περιβάλλον και να υπόκεινται έτσι στο έλεγχό της.

Στο Γενικό Σχόλιο αναφέρεται και η Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα δικαιώματα του παιδιού (2021-2024), που υιοθετήθηκε πρόσφατα, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητά του για την ερμηνεία των δικαιωμάτων των παιδιών στο ψηφιακό περιβάλλον.

Βασικό χαρακτηριστικό του Γενικού Σχολίου είναι η προσπάθεια επίτευξης ισορροπίας ανάμεσα στην ανάγκη προστασίας των παιδιών από τους κινδύνους που παρουσιάζει για αυτά το διαδίκτυο και στην αναγνώριση των δυνατοτήτων που τους δίνει για την άσκηση των δικαιωμάτων τους.

Ειδικότερα, το Γενικό Σχόλιο αναλύει καταρχάς, υπό το πρίσμα του ψηφιακού κόσμου, τις τέσσερις βασικές αρχές της Σύμβασης:

• το δικαίωμα του παιδιού στη μη διάκριση, που συνεπάγεται την ίση πρόσβαση όλων των παιδιών στο ψηφιακό περιβάλλον και την καταπολέμηση του ψηφιακού αποκλεισμού
• την έννοια του ύψιστου συμφέροντος του παιδιού, που πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστως  υπόψη σε κάθε ενέργεια σχετική με το σχεδιασμό, τη διαχείριση και τη χρήση του ψηφιακού περιβάλλοντος
• το δικαίωμα του παιδιού στη ζωή, την επιβίωση και την ανάπτυξη, δίνοντας έμφαση στη σημασία που έχει το internet για τα παιδιά σε περιόδους κρίσεων
• το δικαίωμα του παιδιού να εκφράζει ελεύθερα την άποψή του σχετικά με θέματα που το αφορούν, αναγνωρίζοντας την πληθώρα των ευκαιριών που παρέχει σχετικά το διαδίκτυο

Έπειτα, τονίζεται το πόσο σημαντικό είναι να προσαρμόζονται τα μέτρα προστασίας και οι όροι πρόσβασης των παιδιών στο ψηφιακό περιβάλλον στην εξέλιξη των ικανοτήτων τους όσο αυτά μεγαλώνουν και αποκτούν μεγαλύτερη αυτονομία, πράγμα που σημαίνει ότι και οι γονείς τους οφείλουν να μάθουν να σέβονται την ανεξαρτησία των παιδιών τους online, καθώς αυτά ωριμάζουν και εξελίσσονται.

Υποδεικνύοντας τους διάφορες πρακτικές μεθόδους, το Γενικό Σχόλιο καλεί τα κράτη κυρίως:

• να φροντίσουν ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο αναφορικά με το ψηφιακό περιβάλλον  σέβεται τα δικαιώματα των παιδιών
• να εντάξουν στην εθνική τους στρατηγική για τα δικαιώματα του παιδιού την online διάσταση αυτών
• να ορίσουν έναν κρατικό φορέα που θα ασχολείται με την υλοποίηση των δικαιωμάτων του παιδιού online
• να μεριμνήσουν για την παροχή επιμόρφωσης στα δικαιώματα του παιδιού στο ψηφιακό περιβάλλον στους επαγγελματίες που εργάζονται με ή για τα παιδιά, σε όσους εργάζονται στον επιχειρηματικό τομέα και στη βιομηχανία της τεχνολογίας
• να εξασφαλίσουν ότι οι επιχειρήσεις σέβονται τα δικαιώματα του παιδιού στο διαδίκτυο
• να λαμβάνουν πρωτίστως υπόψη το συμφέρον των παιδιών, όταν θέτουν τους κανόνες που διέπουν τις online διαφημίσεις που τα αφορούν
• να προβλέψουν κατάλληλες δικαστικές και εξωδικαστικές διόδους για την καταγγελία παραβιάσεων των δικαιωμάτων των παιδιών στο ψηφιακό περιβάλλον
• να εγγυηθούν στον ψηφιακό κόσμο το δικαίωμα του παιδιού στην ελευθερία της έκφρασης και στην πρόσβαση σε πληροφορίες, το δικαίωμά του για ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας, το δικαίωμα του να συνεταιρίζεται και να συνέρχεται ειρηνικά
• να διαφυλάξουν την ιδιωτική ζωή και τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα των παιδιών στο ψηφιακό περιβάλλον
• να προστατέψουν τα παιδιά από κάθε μορφή εκμετάλλευσης και βίας στο διαδίκτυο
• να εξασφαλίσουν την ψηφιακή μόρφωση των γονιών
• να φροντίσουν για την ουσιαστική υλοποίηση online του δικαιώματος του παιδιού στην υγεία, στην εκπαίδευση, στο παιχνίδι
• να υιοθετήσουν παιδοκεντρική προσέγγιση σε ζητήματα σχετικά με την ψηφιακή τεχνολογία στο πλαίσιο της δικαιοσύνης ανηλίκων (π.χ. χρήση λογισμικού αναγνώρισης προσώπου σε παιδιά ύποπτα για τη διάπραξη αδικημάτων)

Η προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού offline είναι ήδη άκρως απαιτητική αποστολή. Η ψηφιακή της διάσταση φαίνεται ακόμα πιο περίπλοκη. Ωστόσο, έχουμε πια πολύτιμες κατευθυντήριες αρχές να λάβουμε υπόψη όλοι μας. Και δεν πρέπει να αργήσουμε να το κάνουμε.

*Η Κίρκη Πατσιαντά είναι δικηγόρος, Δ.Ν., με ειδίκευση στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ασχολείται ιδιαίτερα με τα δικαιώματα του παιδιού τόσο ερευνητικά όσο και στην πράξη.