Συμμετοχή της Homo Digitalis σε συνάντηση ενδιαφερόμενων φορέων υπό την αιγίδα του BEREC
Σήμερα, Τρίτη 4 Φεβρουαρίου, η Homo Digitalis συμμετείχε σε συνάντηση ενδιαφερόμενων φορέων που οργανώθηκε στις Βρυξέλλες από τον Φορέα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (BEREC). H συνάντηση αφορούσε το σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών του BEREC για τις κοινές προσεγγίσεις για τον προσδιορισμό του σημείου τερματισμού δικτύου (ΣΤΔ) σε διαφορετικές τοπολογίες δικτύου.
H Ηοmo Digitalis προσκλήθηκε να συμμετάσχει στη συνάντηση από τον BEREC καθώς είχε καταθέσει προτάσεις κατά τη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης τον Νοέμβριο του 2019.
Βέβαια, στη συνάντηση συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης και εκπρόσωπος της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ).
Μπορείτε να δείτε τις προτάσεις μας όπως αυτές κατατέθηκαν εδώ.
Η παρουσία της Ηοmo Digitalis στο CPDP 2020 δημοσιεύθηκε
Στις 24 Ιανουαρίου 2020 η Homo Digitalis είχε τη μεγάλη τιμή και χαρά να συμμετέχει στο Computers, Privacy, Data Protection (CPDP) 2020, το μεγαλύτερο και πλέον αναγνωρισμένο συνέδριο για ζητήματα δικαίου, ηθικής, και νέων τεχνολογιών σε όλη την Ευρώπη!
Το πάνελ στο οποίο συμμετείχε η οργάνωσή μας διοργανώθηκε από την European Digital Rights (EDRi) και είχε ως θέμα τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της προστασίας των συνόρων και της μετανάστευσης («AI and Migration Control: New Tools In The Service Of Fortress Borders»).
Οι διοργανωτές έχουν δημοσιεύσει το επίσημο βίντεο της ομιλίας μας εδώ.
Τέλος, μπορείς να δεις το βίντεο με τα slides από την παρουσίασή μας και της πηγές τους εδώ.
Δημοσίευση και παρουσίαση της πρώτης μελέτης της Ομάδας Εργασίας για την Τεχνητή Νοημοσύνη & την Κυβερνοασφάλεια του CEPS
Στις 22 Ιανουαρίου η Ομάδα Εργασίας για την Τεχνητή Νοημοσύνη και την Κυβερνοασφάλεια του Centre for European Policy Studies (CEPS), στην οποία συμμετέχει ενεργά η Homo Digitalis, δημοσίευσε την πρώτη της μελέτη. Η μελέτη αφορά τον Κατάλογο Αξιολόγησης της Αξιοπιστίας της Τεχνητής Νοημοσύνης (Πιλοτική Έκδοση) που δημοσίευσε η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Απρίλιο του 2019.
Σκοπός της μελέτης είναι να προτείνει στην Ομάδα Εμπειρογνωμόνων προσθήκες στο εν λόγω κατάλογο προκειμένου να βελτιωθεί το κείμενό του και να ενισχυθεί η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου.
Μάλιστα, η μελέτη παρουσιάστηκε στην Διευθύντρια του Τομέα Τεχνητής Νοημοσύνης και Ψηφιακής Βιομηχανίας της Γενικής Διεύθυνσης «Επικοινωνιακά Δίκτυα, Περιεχόμενο και Τεχνολογίες» (DG CONNECT) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα Lucilla Sioli. Μάλιστα η μελέτη έλαβε πλήθος θετικών σχολίων από την κ. Sioli, ενώ η οργάνωσή μας είχε τη μεγάλη τιμή να συμμετέχει ενεργά στην συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που έλαβε χώρα στη συνέχεια.
Συντάκτες της μελέτης είναι ο επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας κ. Lorenzo Pupillo, και οι δύο εισηγητές αυτής, κ. Stefano Fantin και κ. Afonso Ferreira. Βέβαια, η οργάνωσή μας είχε τη μεγάλη χαρά να συμμετέχει ενεργά στη συγγραφή της μελέτης, και γι’ αυτό οι συγγραφείς της μας ευχαριστούν θερμά στο προοίμιο αυτής.
Μπορείς να κατεβάσεις δωρεάν και να διαβάσεις το κείμενο της μελέτης εδώ.
Χαρούμενη Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Δεδομένων!
Τα μέλη της Homo Digitalis ετοίμασαν ένα βίντεο στο πλαίσιο της 28ης Ιανουαρίου 2020, η οποία έχει θεσμοθετηθεί ως Ευρωπαϊκή Ημέρα για την Προστασία Προσωπικών Δεδομένων.
Συμμετέχουν τα μέλη της Homo Digitalis Ηρακλείου Κρήτης:
Ελπίδα Βαμβακά, Μάνος Παπαδάκης, Βύρωνας Καβαλίνης, Κωνσταντίνος Λιανδρογιαννάκης, Κυριακή Συντιχάκη, Παναγιώτης Αράπογλου, Κατερίνα Κουρζή, Ελευθερία Βαμβακά, Μαρία Βουϊδάσκη, Γιώργος Δρακωνάκης, Κωνσταντίνος Σπινθάκης, Γιώργος Μασέλης, Αλεξάνδρα Καραπιδάκη, Ιωάννα Σπανάκη.
Ευχαριστούμε το Comeet Creative Space και το Groove Studio για τη στήριξη.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο εδώ.
Παρουσίαση της Homo Digitalis στο Μεταπτυχιακό "Ψηφιακά Μέσα Επικοινωνίας και Περιβάλλοντα Αλληλεπίδρασης"
Στις 27 Ιανουαρίου ο Στέφανος Βιτωράτος, αντιπρόεδρος της Homo Digitalis, ήταν προσκεκλημένος των διδασκόντων του μαθήματος “Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση και Ψηφιακή Δημόσια Συμμετοχή” του κύκλου μαθημάτων “Συμμετοχική Διακυβέρνηση και Ψηφιακή Κοινωνική και Ανθρωπιστική Καινοτομία” του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Ψηφιακά Μέσα Επικοινωνίας και Περιβάλλοντα Αλληλεπίδρασης.
Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα λαμβάνει χώρα στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.
Ο κ. Βιτωράτος μίλησε για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή και σε μία διαδραστική παρουσίαση ανέπτυξε την αλληλεπίδραση και σύγκρουση των δικαιωμάτων μεταξύ τους.
Ευχαριστούμε θερμά τους διδάσκοντες, κ. Δημήτρη Γκούσκο και κ. Ελένη-Ρεβέκα Στάιου, για την πρόσκληση.
Γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για τον Ν. 4624/2019
Σήμερα, 27/01/2020, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) δημοσίευσε τη Γνωμοδότησή της για τις διατάξεις του Ν. 4624/2019 οι οποίες εφαρμόζουν τις διατάξεις του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (GDPR) και μεταφέρουν στην έννομη τάξη τις διατάξεις της Οδηγίας 2016/680.
Θυμίζουμε ότι μαζί με την Ένωση Καταναλωτών “Η Ποιότητα της Ζωής” (Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ) είχαμε καταθέσει τον Σεπτέμβριο του 2019 κοινό αίτημα προς την ΑΠΔΠΧ για την έκδοση Γνώμης επί του Ν. 4624/2019.
Η Αρχή με τη λεπτομερή ανάλυση της υπογραμμίζει πλήθος σοβαρών ζητημάτων που ανακύπτουν από το κείμενο του Ν.4624/2019. Μάλιστα, ορισμένα από τα άρθρα στα οποία αναφέρεται είχαν βρεθεί και στο επίκεντρο της δεύτερης καταγγελίας μας ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μη συμμόρφωση των διατάξεων του Ν.4624/2019 με το Δίκαιο της ΕΕ για τα προσωπικά δεδομένα και συγκεκριμένα τις διατάξεις της Οδηγίας 2016/680 αλλά και του Κανονισμού 2016/679 (Αριθμ. Πρωτ. CHAP(2019)03059).
Επίσης, όπως ήταν αναμενόμενο, η Αρχή διατυπώνει την θέση ότι δεν θα τύχουν εφαρμογής από την Αρχή κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της διατάξεις του ν. 4624/2019, οι οποίες έκρινε ότι έρχονται σε αντίθεση με τον ΓΚΠΔ ή δεν βρίσκουν έρεισμα σε «ρήτρες ανοίγματος – εξειδίκευσης» αυτού.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο της Γνωμοδότησης της αρχής εδώ.
Συμμετοχή της Homo Digitalis στο CPDP 2020
Στις 24 Ιανουαρίου 2020 η Homo Digitalis θα έχει τη μεγάλη τιμή και χαρά να συμμετέχει στο Computers, Privacy, Data Protection (CPDP) 2020, το μεγαλύτερο και πλέον αναγνωρισμένο συνέδριο για ζητήματα δικαίου, ηθικής, και νέων τεχνολογιών σε όλη την Ευρώπη! Στην φετινή εκδοχή του συνεδρίου βρίσκονται στο επίκεντρο ζητήματα που αφορούν τη χρήση τεχνικής νοημοσύνης και τις επιπτώσεις που ανακύπτουν για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Το πάνελ στο οποίο συμμετέχει η οργάνωσή μας διοργανώνεται από την European Digital Rights (EDRi) και έχει ως θέμα τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της προστασίας των συνόρων και της μετανάστευσης («AI and Migration Control: New Tools In The Service Of Fortress Borders»).
Επικεφαλής και συντονίστρια του πάνελ είναι η Anna Fielder, η οποία αποτελεί την Πρόεδρο της EDRi και νομική σύμβουλο του Διατλαντικού Διαλόγου Καταναλωτών (ΔΔΚ). Τα μέλη του πάνελ είναι τα εξής:
– Petra Molnar, διευθύντρια του προγράμματος Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο τμήμα της Νομικής του Πανεπιστημίου του Τορόντο και υπότροφος του προγράμματος της Mozilla για το Ανοιχτό Διαδίκτυο (EDRi – Mozilla Open Web Fellow),
– Christian D’Cunha, διευθυντής του προσωπικού γραφείου του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων (European Data Protection Supervisor -EDPS),
– Patrick Breyer, βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με το κόμμα των Ευρωπαίων Πειρατών, νομικός με έντονη δράση στον τομέα των ψηφιακών δικαιωμάτων (ΜΕP – European Pirates)
Τη Homo Digitalis θα εκπροσωπήσει στο πάνελ ο Λευτέρης Χελιουδάκης, ένα από τα ιδρυτικά μας μέλη και γραμματέας του Δ.Σ.
Το πάνελ θα λάβει χώρα στις 14:15 ώρα κεντρικής Ευρώπης. Εάν είσαι στο CPDP έλα να μας γνωρίσεις από κοντά!
Δες το πλήρες πρόγραμμα του συνεδρίου εδώ. Δες τη περιγραφή του συνεδρίου εδώ.
Αξίζει να σημειώσουμε οτι στο παρελθόν και άλλα μέλη της Homo Digitalis έχουν συμμετάσχει στο CPDP εκπροσωπώντας βέβαια τους οργανισμούς για τους οποίους εργάζονται.
Υπογραφή επιστολής προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Την Τρίτη 14 Ιανουαρίου, η European Digital Rights (EDRi) μαζί με άλλες 41 οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένης της Homo Digitalis, απηύθυνε ανοιχτή επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαιτώντας τη τήρηση διαύγειας κατά τη διαδικασία μεταφοράς της νέας Οδηγίας για τη Πνευματική Ιδιοκτησία.
Συγκεκριμένα, με την επιστολή επιθυμούμε η Επιτροπή να δημοσιεύσει κάθε είδους έγγραφα και κατευθυντήριες γραμμές που θα συνταχθούν. Επίσης, την καλούμε να λάβει υπόψη τις προτάσεις που υπέβαλαν οι οργανώσεις που συνυπογράφουν την ανοιχτή επιστολή κατά τη διάρκεια των διαλόγων των κύριων ενδιαφεροµένων φορέων που οργάνωσε.
Μπορείτε να δείτε το πλήρες κείμενο της επιστολής εδώ.
Έρευνα Freedom House: Σχεδόν το 90% των χρηστών του διαδικτύου παρακολουθούνται
Γράφει ο Νικόδημος Καλλιντέρης*
Μια εκτεταμένη έρευνα που έλαβε χώρα σε 65 κράτη δημοσιεύτηκε το Νοέμβριο από τον ανεξάρτητο οργανισμό Freedom House που εδρεύει στις ΗΠΑ και σκοπό έχει την ανάδειξη ζητημάτων περί των δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών στο διαδίκτυο.
Στο σύντομο αυτό άρθρο θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε τις βασικές πτυχές της, οι οποίες ομολογουμένως έχουν προκαλέσει ήδη έντονες συζητήσεις και προβληματισμό καθότι ανατρέπουν πολλά θέσφατα περί της ελευθερίας των χρηστών στον παγκόσμιο διαδικτυακό ιστό.
Κατά την έρευνα, λοιπόν, πρόσβαση στο διαδίκτυο έχουν περί τα 3,8 δισεκατομμύρια πολίτες διεθνώς, εκ των οποίων το 71 % ζουν σε κράτη, όπου άνθρωποι έχουν διωχθεί και φυλακιστεί για αναρτήσεις πολιτικού, κοινωνικού ή θρησκευτικού περιεχομένου, το 65 % σε χώρες όπου πολίτες έχουν δεχθεί επιθέσεις ή και δολοφονήθηκαν λόγω της διαδικτυακής τους δραστηριότητας, το 59 % σε μέρη όπου οι κρατικές αρχές διέθεταν εντεταλμένο προσωπικό για χειραγώγηση της κοινής γνώμης μέσω στοχευμένης ανάρτησης και διάδοσης σχολίων και προπαγανδιστικού υλικού ενώ το 56 % σε κράτη όπου διαδικτυακές αναρτήσεις πολιτικού, κοινωνικού ή θρησκευτικού περιεχομένου αφαιρέθηκαν με κρατική παρέμβαση.
Λαμβάνοντας υπόψη την ελευθερία πρόσβασης στο διαδίκτυο, την άσκηση του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης σε αυτό καθώς και τον σεβασμό της ιδιωτικότητας των χρηστών, η μελέτη κατατάσσει τα κράτη σε τρεις (3) κατηγορίες ανάλογα με την βαθμολογία που συγκεντρώνουν.
Σύμφωνα με την βαθμονόμηση που βασίζεται σε ένα ερωτηματολόγιο 21 ερωτήσεων:
– το 35% των κρατών αξιολογήθηκαν ως «μη ελεύθερα»,
– το 32% «εν μέρει ελεύθερα» και,
– μόλις το 20% ικανοποίησαν τα κριτήρια για ένα διαδίκτυο εν τοις πράγμασι ελεύθερο.
Την πρώτη θέση στην θωράκιση της ελευθερίας στο διαδίκτυο κατέλαβε η Ισλανδία ενώ η Κίνα κατετάγη στην τελευταία θέση για τέταρτη συνεχή χρονιά
Την πρώτη θέση στην θωράκιση της ελευθερίας στο διαδίκτυο κατέλαβε η Ισλανδία, καθώς δεν εντοπίστηκαν ποινικές διώξεις εις βάρος χρηστών για τον διαδικτυακό τους λόγο ενώ υπάρχει σχεδόν καθολική συνδεσιμότητα με ταυτόχρονη ισχυρή προστασία των δικαιωμάτων των χρηστών.
Από την άλλη, η Κίνα κατετάγη στην τελευταία θέση για τέταρτη συνεχή χρονιά λόγω των διευρυμένων περιστατικών διαδικτυακής λογοκρισίας και κατάργησης λογαριασμών σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης εξαιτίας «αποκλίνουσας» συμπεριφοράς.
Δεδομένου ότι και ο κυβερνοχώρος αποτελεί πεδίο πολιτικού διαλόγου και αντιπαράθεσης η ελευθερία ροή της πληροφορίας σε αυτόν παίζει καθοριστικό ρόλο στο αποτέλεσμα του πολιτικού «παιχνιδιού». Η έρευνα εντόπισε 24 κράτη στα οποία κρατικοί και μη κρατικοί δρώντες συμμετείχαν σε εκτεταμένες εκστρατείες ελέγχου και διαμόρφωσης του περιεχομένου στο διαδίκτυο κατά την διάρκεια προεκλογικών περιόδων κυρίως μέσω προπαγανδιστικών ειδήσεων, παραπληροφόρησης (fake news), πληρωμένων σχολιαστών, αυτοματοποιημένων ρομπότ που αλληλεπιδρούν ως πραγματικοί χρήστες με τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης (bots) και παραβίασης και «αεροπειρατείας» λογαριασμών σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
Στην Αίγυπτο, για παράδειγμα, παύθηκαν 34.000 ιστοσελίδες για να εμποδίσουν την διάδοση της αντιπολιτευτικής ρητορικής, ενώ σε άλλες χώρες όπως στην Τουρκία, στην Ουκρανία και στην Ινδία έλαβαν χώρα κυβερνοεπιθέσεις σε ιστοσελίδες πολιτικού περιεχομένου, χρησιμοποιήθηκαν μέσα προπαγάνδας βασισμένης σε ψευδή στοιχεία και συνελήφθησαν πολιτικοί ακτιβιστές για την διαδικτυακή τους δράση.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το κεφάλαιο της έρευνας για την ψηφιακή κατόπτευση των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης από τις κυβερνήσεις και την μαζική συλλογή προσωπικών δεδομένων των πολιτών.
Από τα 65 κράτη που διερευνήθηκαν, 40 από αυτά διαθέτουν τεχνολογικά προηγμένα συστήματα παρακολούθησης της διαδικτυακής συμπεριφοράς με την χρήση προγραμμάτων μηχανικής εκμάθησης (machine learning) και τεχνητής νοημοσύνης από το οποίο συνάγεται ότι το 89 % των διαδικτυακών χρηστών παγκοσμίως (δηλ. 3 δισεκατομμύρια) παρακολουθούνται.
Κι ενώ ίσως περίμενε κανείς τέτοιες μέθοδοι να χρησιμοποιούνται μόνο σε ανελεύθερα καθεστώτα, η έρευνα αποδεικνύει ότι τέτοιες πολιτικές εφαρμόζονται ευρέως και σε κράτη του δυτικού κόσμου υπό το πρόσχημα συχνά της καταπολέμησης της σοβαρής εγκληματικότητας όπως της τρομοκρατίας, της παιδικής κακοποίησης ή της εμπορίας ναρκωτικών ουσιών.
Με αμφιλεγόμενες μεθόδους ψηφιακής επιτήρησης σύγχρονες προηγμένες χώρες καταγράφουν ταξιδιώτες λόγω των πολιτικών τους πεποιθήσεων, παρακολουθούν την συμπεριφορά ακόμα και μαθητών και «φακελώνουν» πολιτικούς ακτιβιστές και πολίτες που συμμετέχουν σε πορείες διαμαρτυρίας.
Συνολικά, σε 47 από τα 65 κράτη όπου διεξήχθη η έρευνα παρατηρήθηκαν συλλήψεις χρηστών για τον διαδικτυακό τους λόγο πολιτικού, κοινωνικού ή θρησκευτικού περιεχομένου κατόπιν διευρυμένης ψηφιακής παρακολούθησης.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, οι αστυνομικές αρχές του Λονδίνου παρακολουθούσαν την διαδικτυακή συμπεριφορά 9.000 ακτιβιστών όλου του πολιτικού φάσματος με την πλειοψηφία αυτών δίχως ποινικό παρελθόν χρησιμοποιώντας συστήματα γεωεντοπισμού και αναλύοντας τις αναρτήσεις τους σε Facebook, Twitter και άλλες πλατφόρμες.
Κοντά στα ανωτέρω οφείλουμε να λάβουμε υπόψη ότι πλέον τα περισσότερα κράτη διαθέτουν εξελιγμένα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης που προσφέρουν στις κυβερνήσεις ανυπολόγιστες δυνατότητες ψηφιακής επιτήρησης των πολιτών όσο ποτέ άλλοτε με βαρύτατες επιπτώσεις σε θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Η επιβίωση της δημοκρατίας απαιτεί και επιτάσσει την ύπαρξης μιας δημόσιας σφαίρας, τόσο εκτός δικτύου όσο και στο διαδίκτυο, όπου οι πολίτες θα μπορούν να δραστηριοποιούνται χωρίς τον φόβο μιας συνεχούς επιτήρησης.
*O Νικόδημος Καλλιντέρης είναι νομικός με εξειδίκευση στο Δημόσιο Δίκαιο (ΜΔΕ Δημοσίου Δικαίου Νομικής ΕΚΠΑ). Πεδία έρευνας και ενδιαφέροντος του αποτελούν το απόρρητο των τηλεπικοινωνιών, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (Internet of Things) καθώς και οι τεχνολογίες Βig Data, Machine Learning και η Tεχνητή Nοημοσύνη.