Η Homo Digitalis, δημοσίευσε σήμερα 22/04, τη μελέτη της με θέμα «COVID-19 & Ψηφιακά Δικαιώματα στην Ελλάδα».

Σε αυτή την πρωτοφανή παγκόσμια συγκυρία, τόσο οι δημόσιοι όσο και οι ιδιωτικοί φορείς λαμβάνουν μέτρα προκειμένου να περιοριστούν οι επιπτώσεις του COVID-19. Ωστόσο ορισμένα από αυτά, εγείρουν σοβαρά ζητήματα δυσανάλογου περιορισμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η τεχνολογία μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια αυτής της προσπάθειας για την αντιμετώπιση της κρίσης. Ωστόσο, η αύξηση των εξουσιών κρατικής ψηφιακής εποπτείας απειλεί την ιδιωτική ζωή και τις δημοκρατικές αξίες και αρχές. Μάλιστα, όταν οι εν λόγω εξουσίες συνοδεύονται από την έλλειψη
διαύγειας, η εμπιστοσύνη προς τις δημόσιες αρχές, δικαιολογημένα, κλονίζεται. Κρίνεται λοιπόν επιβεβλημένο τα μέτρα που θεσπίζονται για την αντιμετώπιση της πανδημίας να είναι νόμιμα, αναγκαία και ανάλογα προς τον επιδιωκόμενο σκοπό που επιζητούν να αντιμετωπίσουν.

Η Homo Digitalis τοποθετείται στη εν λόγω μελέτη, επί σημαντικών θεμάτων που ανακύπτουν – ή δύνανται να ανακύψουν- κατά τη χρήση της τεχνολογίας προς το σκοπό αυτό στη χώρα μας και ειδικότερα εξετάζει:

-Την ανάπτυξη και χρήση εφαρμογών ιχνηλάτησης επαφών,

-Τη χρήση Drones από τις Αρχές Επιβολής του Νόμου στην Ελλάδα,

-Tα εθνικά μέτρα στο πλαίσιο της πρόληψης και αντιμετώπισης του COVID-19, όπως τη σύσταση εθνικού μητρώου ασθενών COVID-19 και την αποστολή μηνυμάτων SMS στο 13033 προς λήψη βεβαίωσης μετακίνησης , καθώς και

-Ζητήματα σχετικά με Ψευδείς Ειδήσεις την περίοδο της πανδημίας και τις επιπτώσεις αυτών στην ελευθερία της έκφρασης & της πληροφόρησης.

Η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι απλή και περιγραφική συνοδευόμενη από παραδείγματα και πλούσια απεικόνιση, προκειμένου το περιεχόμενο να γίνεται κατανοητό από όλους.

Η έρευνα και εκπόνηση της μελέτης αυτής έγινε απολύτως με εθελοντική εργασία, χωρίς καμία χρηματοδότηση από ιδιωτικούς ή δημόσιους φορείς. Εάν θέλεις να στηρίξεις το μελλοντικό έργο της Homo Digitalis και να μας βοηθήσεις να συνεχίσουμε τις δράσεις μας, μπορείς να το κάνεις εδώ.

To κείμενο της Μελέτης  «COVID-19 & Ψηφιακά Δικαιώματα στην Ελλάδα» βρίσκεται διαθέσιμο εδώ.

Στις 6 Απριλίου 27 οργανώσεις δικαιωμάτων του ανθρώπου από όλο τον πλανήτη όπως οι Access Now και Privacy International, συμπεριλαμβανομένης της Homo Digitalis, υπέγραψαν κοινή επιστολή προς το Γενικό Γραμματέα του ΟΟΣΑ.

Η επιστολή είναι μία πρωτοβουλία της EPIC -Public Voice Fund και σχετίζεται με τα ζητήματα που ανακύπτουν για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στο πλαίσιο των μέτρων αντιμετώπισης του COVID-19.

Την επιστολή συνυπογράφουν 41 διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί και επιστήμονες από όλο τον κόσμο.

Μπορείτε να δείτε το πλήρες κείμενο της επιστολής εδώ.

Τη Δευτέρα 30/03/2020, η Homo Digitalis απέστειλε ανοιχτή επιστολή στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ)­ για την Πολιτική Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων της σχετικά με την αποστολή μηνυμάτων SMS στο 13033 προς λήψη βεβαίωσης μετακίνησης.

Με αυτή την επιστολή, η Homo Digitalis παραθέτει σχόλια και προτάσεις επί της Πολιτικής Προστασίας που η ΓΓΠΠ έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα της, επιδιώκοντας την αναθεώρηση και βελτίωση του κειμένου της, προκειμένου να τηρούνται οι υποχρεώσεις του υπεύθυνου επεξεργασίας και να προστατεύονται τα δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων στον μέγιστο βαθμό, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Δυστυχώς, μέχρι την ημέρα δημοσίευσης του άρθρου αυτού, οι προτεινόμενες αλλαγές δεν έχουν υιοθετηθεί από τη ΓΓΠΠ.

Μπορείτε να δείτε το πλήρες κείμενο της Ανοιχτής Επιστολής μας και τις προτάσεις μας εδώ.

Στις 2 Απριλίου περισσότερες από 100 οργανώσεις δικαιωμάτων του ανθρώπου από όλο τον πλανήτη όπως οι Access Now, Amnesty International, Human Rights Watch, Privacy International, European Digital Rights (EDRi), συμπεριλαμβανομένης της Homo Digitalis, υπέγραψαν κοινές θέσεις αναφορικά με τα ζητήματα που ανακύπτουν για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στο πλαίσιο των μέτρων αντιμετώπισης του COVID-19.

Μπορείτε να δείτε το πλήρες κείμενο των θέσεων εδώ.

Στις 29 Μαρτίου η Homo Digitalis υπέγραψε την διακήρυξη του European Academy for Freedom of Information and Data Protection (ΕΑΙD) αναφορικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ελευθερίας της πληροφόρησης κατά την καταπολέμηση του Κορωνοϊού.

H επιστολή καλεί στην επαγρύπνηση όλων μας ούτως ώστε η μάχη για την καταπολέμηση του Κορωνοϊού να είναι συμβατή με την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Τα δικαιώματα και οι ελευθερίες των πολιτών είναι αυτά που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες και αποτελούν θεμέλιο λίθο του Κράτους Δικαίου. Οι συνθήκες που επικρατούν δεν θα πρέπει να αποτελέσουν πρόσφορο πεδίο για τον άμετρο περιορισμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα στην ελευθερία πληροφόρησης και το δικαίωμα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Την επιστολή υπογράφουν πλήθος επιστημόνων και αξιωματούχων με εξέχουσα πορεία στον τομέα της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Το κείμενο της επιστολής είναι διαθέσιμο εδώ.

Στις 27 Μαρτίου, η European Digital Rights (EDRi) μαζί με πληθώρα άλλων οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένης της Homo Digitalis, απέστειλε ανοιχτή επιστολή στο Συμβούλιο της ΕΕ αναφορικά με τον προτεινόμενο ευρωπαϊκό κανονισμό για την αποτροπή της διακίνησης τρομοκρατικού υλικού στο διαδίκτυο (TERREG).

Στο κείμενο της επιστολής παραθέτουμε τους έντονους προβληματισμούς μας αναφορικά με τη προτεινόμενη νομοθεσία και τα ζητήματα που ανακύπτουν για την προστασία των δικαιωμάτων στο σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και της ελευθερίας της έκφρασης και πληροφόρησης, μεταξύ άλλων.

Μπορείτε να δείτε την επιστολή στην ιστοσελίδα της EDRi ή εδώ.

Σήμερα, 19.03.2020, η Homo Digitalis κατέθεσε ηλεκτρονικά αίτηση (αριθμ. πρωτ: Γ/ΕΙΣ/2140/19-03-2020) προς τον Πρόεδρο της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), κ. Μενουδάκο, με σκοπό την έκδοση γνωμοδότησης επί της συμβάσης που αφορά στην προμήθεια Συστημάτων για Έξυπνη Αστυνόμευση (Smart Policing) μεταξύ της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ) και της INTRACOM TELECOM.

Η εν λόγω σύμβαση προβλέπει, μεταξύ άλλων,  την επεξεργασία βιομετρικών δεδομένων (αποτυπώματα και φωτογραφίες) πολιτών μέσω έξυπνων φορητών συσκευών που θα χρησιμοποιούνται σε πεζές και εποχούμενες περιπολίες με σκοπό την αναζήτηση, εύρεση και ταυτοποίηση προσώπων.

Είναι αναγκαία η άμεση παρέμβαση της ΑΠΔΠΧ λόγω των εξαιρετικά σημαντικών και σοβαρών προκλήσεων που ανακύπτουν για την προστασία των προσωπικών δεδομένων όλων των υποκειμένων στην Ελληνική Επικράτεια.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο της αίτησής μας εδώ.

Σήμερα, 09.03.2020, η Homo Digitalis απέστειλε Ανοιχτή Επιστολή στον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κ. Κυριάκο Πιερρακάκη, αναφορικά με τις αναθεωρήσεις στα Άρθρα 6 και 8 του προτεινόμενου Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (ePrivacy Regulation).

Συγκεκριμένα, στις 21 Φεβρουαρίου 2020, η Κροατική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ δημοσίευσε ένα κείμενο με προτεινόμενες αναθεωρήσεις αναφορικά με τα Άρθρα 6 και 8 του προτεινόμενου ePrivacy Regulation. Έπειτα, και συγκεκριμένα στις 6 Μαρτίου, η Κροατική Προεδρία προέβη σε περισσότερες αλλαγές που αφορούσαν κυρίως το Άρθρο 2 του προτεινόμενου κανονισμού, ενώ δημοσίευσε το τελικό κείμενο του τελευταίου όπως αυτό έχει πλέον διαμορφωθεί.

Στο πλαίσιο των προτεινόμενων αναθεωρήσεων η Ομάδα «Τηλεπικοινωνίες και Κοινωνία της Πληροφορίας» του Συμβουλίου της ΕΕ θα συναντηθεί στις 12 Μαρτίου 2020 προκειμένου να συζητήσει λεπτομερώς τις προτεινόμενες αναθεωρήσεις και το σύνολο των άρθρων του προτεινόμενου κανονισμού.

H Homo Digitalis, αναγνωρίζοντας ότι το Συμβούλιο δεν έχει υιοθετήσει προτεινόμενο κείμενο έπειτα από σχεδόν τρία χρόνια από τότε που η Επιτροπή παρουσίασε την πρόταση της, χαιρετίζει τις προσπάθειες της Κροατικής Προεδρίας. Θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικό να υπάρξουν βήματα προόδου προκειμένου το κείμενο να τεθεί επιτέλους ενώπιον τριμερών διαπραγματεύσεων.

Ωστόσο, με τη παρούσα επιστολή θα υπογραμμίζουμε ορισμένους σοβαρούς προβληματισμούς αναφορικά με τις προτεινόμενες αναθεωρήσεις.

Μπορείτε να δείτε το πλήρες κείμενο της επιστολής και την σχετική ανάλυση εδώ.

Σήμερα, 09.03.2020, η Homo Digitalis απέστειλε 3 ανοιχτές επιστολές στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, τον Υπουργό Δικαιοσύνης κ. Κώστα Τσιάρα, και το Τμήμα  Δικαιοσύνης & Εσωτερικών Υποθέσεων της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελληνικής Δημοκρατίας στην ΕΕ.

Με τις επιστολές αυτές η Homo Digitalis επιδιώκει να υπογραμμίσει τις σημαντικές διασφαλίσεις που θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο προς υιοθέτηση κείμενο του προτεινόμενου  ευρωπαϊκού κανονισμού για την αποτροπή της διακίνησης τρομοκρατικού υλικού στο διαδίκτυο (TERREG).

Στο πλαίσιο του τριμερούς διαλόγου, και προκειμένου το τελικό κείμενο του προτεινόμενου κανονισμού να βρίσκεται σε συμφωνία με τις διατάξεις του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ καθώς και τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ, υπογραμμίζουμε συνοπτικά τα ακόλουθα:

-Ο ορισμός του διαδικτυακού περιεχομένου τρομοκρατικού χαρακτήρα θα πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένος με το κείμενο της Οδηγίας 2017/541 για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Συγκεκριμένα, το εν λόγω περιεχόμενο θα πρέπει να αποτελεί δημόσια υποκίνηση σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος.

-Οι αρμόδιες εθνικές αρχές, οι οποίες θα έχουν την εξουσία έκδοσης ενταλμάτων αφαίρεσης διαδικτυακού περιεχομένου, θα πρέπει να είναι νομικά διακριτές και λειτουργικά ανεξάρτητες από κάθε άλλη δημόσια αρχή.

-Θα πρέπει να ρυθμίζονται με προσοχή εξαιρέσεις που αφορούν τη χρήση του εν λόγω διαδικτυακού περιεχομένου ή μέρος αυτού για τους σκοπούς της δημοσιογραφικής κάλυψης και έρευνας. Η διασφάλισης της δημοσιογραφικής κάλυψης των γεγονότων αποτελεί πυρήνα της ελευθερίας της έκφρασης και της πληροφόρησης.

-Θα πρέπει να μην υιοθετηθεί η διαδικασία των παραπομπών.

-Θα πρέπει να προβλέπεται ένας κατάλληλος μηχανισμός διασυνοριακής συνεργασίας που θα επιτρέπει στους χρήστες και στους παρόχους υπηρεσιών φιλοξενίας να αμφισβητούν μία εντολή αφαίρεσης διαδικτυακού περιεχομένου ενώπιον μιας αρμόδιας αρχής. Η εν λόγω αρχή θα πρέπει να βρίσκεται στο κράτος μέλος στο οποίο είναι εγκατεστημένος ή εκπροσωπείται ο πάροχος υπηρεσιών φιλοξενίας. Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ καθώς και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) παρέχουν σε κάθε άτομο δικαίωμα στην άσκηση αποτελεσματικής προσφυγής ενώπιον του αρμόδιου εθνικού δικαστηρίου κατά κάθε μέτρου που ενδεχομένως παραβιάζει τα θεμελιώδη δικαιώματά του. Ωστόσο, όσον αφορά τις περιπτώσεις διασυνοριακών υποθέσεων, το παρόν προτεινόμενο κείμενο δημιουργεί ένα σύστημα στο οποίο μια αρμόδια αρχή οποιουδήποτε κράτους μέλους μπορεί να εκδώσει εντολή αφαίρεσης διαδικτυακού περιεχομένου κατά οποιουδήποτε παρόχου υπηρεσιών φιλοξενίας που είναι εγκατεστημένος ή εκπροσωπείται στην ΕΕ. Επομένως, προκειμένου να εξασφαλιστεί ουσιαστική πρόσβαση σε αποτελεσματικό ένδικο βοήθημα, ο προτεινόμενος κανονισμός θα πρέπει να προβλέπει τη δυνατότητα αμφισβήτησης των εν λόγω εντολών αφαίρεσης εντός του κράτους μέλους στο οποίο ο πάροχος υπηρεσιών φιλοξενίας έχει τη νόμιμη εγκατάστασή του.

-Να μην συμπεριληφθούν στο προς υιοθέτηση κείμενο αυτοματοποιημένοι μηχανισμοί φιλτραρίσματος. Το Άρθρο 6 του προτεινόμενου κανονισμού δεν θα πρέπει να αναφέρεται σε χρήση προληπτικών μέτρων, όπως λογισμικό αυτοματοποιημένης διαχείρισης περιεχομένου. Διαφορετικά θα προβλέπεται η θέσπιση μια γενικής υποχρέωσης παρακολούθησης περιεχομένου, όπως υπογραμμίζει και με τις θέσεις της η οργάνωση European Digital Rights (EDRi).

Μάλιστα, οι ως άνω προτάσεις αποτυπώνονται και αναλύονται εις βάθος και στην σχετική Γνωμοδότηση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) επί του προτεινόμενου  Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την αποτροπή της διακίνησης τρομοκρατικού υλικού στο διαδίκτυο.

Τέλος, η Homo Digitalis έχει στο παρελθόν συμμετάσχει σε ανάλογες δράσεις υπογραμμίζοντας άλλες σημαντικά προβληματικές διατάξεις, όπως την υποχρέωση των παρόχων υπηρεσιών φιλοξενίας να αφαιρούν περιεχόμενο εντός μίας ώρας από την σχετική ειδοποίηση.