Στις 27 Ιανουαρίου ο Στέφανος Βιτωράτος, αντιπρόεδρος της Homo Digitalis, ήταν προσκεκλημένος των διδασκόντων του μαθήματος “Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση και Ψηφιακή Δημόσια Συμμετοχή” του κύκλου μαθημάτων “Συμμετοχική Διακυβέρνηση και Ψηφιακή Κοινωνική και Ανθρωπιστική Καινοτομία” του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Ψηφιακά Μέσα Επικοινωνίας και Περιβάλλοντα Αλληλεπίδρασης.

Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα λαμβάνει χώρα στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.

Ο κ. Βιτωράτος μίλησε για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή και σε μία διαδραστική παρουσίαση ανέπτυξε την αλληλεπίδραση και σύγκρουση των δικαιωμάτων μεταξύ τους.

Ευχαριστούμε θερμά τους διδάσκοντες, κ. Δημήτρη Γκούσκο και κ. Ελένη-Ρεβέκα Στάιου, για την πρόσκληση.

Στις 24 Ιανουαρίου 2020 η Homo Digitalis θα έχει τη μεγάλη τιμή και χαρά να συμμετέχει στο Computers, Privacy, Data Protection (CPDP) 2020, το μεγαλύτερο και πλέον αναγνωρισμένο συνέδριο για ζητήματα δικαίου, ηθικής, και νέων τεχνολογιών σε όλη την Ευρώπη! Στην φετινή εκδοχή του συνεδρίου βρίσκονται στο επίκεντρο ζητήματα που αφορούν τη χρήση τεχνικής νοημοσύνης και τις επιπτώσεις που ανακύπτουν για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Το πάνελ στο οποίο συμμετέχει η οργάνωσή μας διοργανώνεται από την European Digital Rights (EDRi) και έχει ως θέμα τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της προστασίας των συνόρων και της μετανάστευσης («AI and Migration Control: New Tools In The Service Of Fortress Borders»).

Επικεφαλής και συντονίστρια του πάνελ είναι η Anna Fielder, η οποία αποτελεί την Πρόεδρο της EDRi και νομική σύμβουλο του Διατλαντικού Διαλόγου Καταναλωτών (ΔΔΚ). Τα μέλη του πάνελ είναι τα εξής:

– Petra Molnar, διευθύντρια  του προγράμματος Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο τμήμα της Νομικής του Πανεπιστημίου του Τορόντο και υπότροφος του προγράμματος της Mozilla για το Ανοιχτό Διαδίκτυο (EDRi – Mozilla Open Web Fellow),

– Christian D’Cunha, διευθυντής του προσωπικού γραφείου του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων (European Data Protection Supervisor -EDPS),

– Patrick Breyer, βουλευτής  του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με το κόμμα των Ευρωπαίων Πειρατών, νομικός με έντονη δράση στον τομέα των ψηφιακών δικαιωμάτων  (ΜΕP – European Pirates)

Τη Homo Digitalis θα εκπροσωπήσει στο πάνελ ο Λευτέρης Χελιουδάκης, ένα από τα ιδρυτικά μας μέλη και γραμματέας του Δ.Σ.

Το πάνελ θα λάβει χώρα στις 14:15 ώρα κεντρικής Ευρώπης. Εάν είσαι στο CPDP έλα να μας γνωρίσεις από κοντά!

Δες το πλήρες πρόγραμμα του συνεδρίου εδώ. Δες τη περιγραφή του συνεδρίου εδώ.

Αξίζει να σημειώσουμε οτι στο παρελθόν και άλλα μέλη της Homo Digitalis έχουν συμμετάσχει στο CPDP εκπροσωπώντας βέβαια τους οργανισμούς για τους οποίους εργάζονται.

Την Τρίτη 14 Ιανουαρίου, η European Digital Rights (EDRi) μαζί με άλλες 41 οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένης της Homo Digitalis, απηύθυνε ανοιχτή επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαιτώντας τη τήρηση διαύγειας κατά τη διαδικασία μεταφοράς της νέας Οδηγίας για τη Πνευματική Ιδιοκτησία.

Συγκεκριμένα, με την επιστολή επιθυμούμε η Επιτροπή να δημοσιεύσει κάθε είδους έγγραφα και κατευθυντήριες γραμμές που θα συνταχθούν. Επίσης, την καλούμε να λάβει υπόψη τις προτάσεις που υπέβαλαν οι οργανώσεις που συνυπογράφουν την ανοιχτή επιστολή κατά τη διάρκεια των διαλόγων των κύριων ενδιαφεροµένων  φορέων που οργάνωσε.

Μπορείτε να δείτε το πλήρες κείμενο της επιστολής εδώ.

Την Τετάρτη, 08.01.2020, η οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών Privacy International απέστειλε από κοινού με περισσότερες από πενήντα (50) οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένης της Homo Digitalis, ανοιχτή επιστολή προς τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρίας Alphabet Inc κ. Sundar Pichai.

Με την επιστολή αυτή, οι οργανώσεις που την συνυπογράφουν ζητούν από την Google να προχωρήσει σε άμεσες ενέργειες προκειμένου να αποτρέψει τη χρήση προεγκατεστημένων εφαρμογών σε κινητά τηλέφωνα με λογισμικό Android, οι οποίες επιφέρουν σημαντικούς κινδύνους για την ιδιωτικότητα των χρηστών τους.

Συγκεκριμένα, οι εν λόγω εφαμοργές εντάσσονται σε καθεστώς διακριτικής μεταχείρισης, το οποίο τους επιτρέπει να λειτουργούν εκτός των προτύπων ασφάλειας του λογισμικού Android. Μάλιστα το 91% των εν λόγω προεγκατεστημένων εφαρμογών δεν βρίσκεται διαθέσιμο στο Google Play.

Αυτές οι προεγκατεστημένες εφαρμογές συναντώνται συχνά σε φθηνά κινητά που λειτουργούν με λογισμικό Android και επιτρέπουν τη χρήση της κάμερας και του μικροφώνου, ή ακόμα και τη λήψη της τοποθεσίας της συσκευής.

Όμως, ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και η προστασία των προσωπικών δεδομένων δεν είναι είδη πολυτελείας αλλά ανθρώπινα δικαιώματα!

Μπορείτε να δείτε το πλήρες κείμενο της επιστολής εδώ και να συμμετέχετε και εσείς σε αυτή την εκστρατεία υπογράφοντας την επιστολή εδώ.

Η Αναστασία Καραγιάννη, μέλος της Homo Digitalis, μίλησε στο TEDx Lesvos στις 29 Σεπτεμβρίου 2019 στο Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης για ένα αναπάντεχο περιστατικό που έζησε με το smartphone της και πώς αυτό μπορεί να επηρεάζει την ιδιωτικότητά της.

Πώς μπορεί το κινητό της να ήξερε ποιο είναι το αγαπημένο της γάλα και να της πρότεινε να το αγοράσει; Πού βρίσκονται τα όρια της ιδιωτικότητας και τι συμβαίνει όταν εταιρείες ή ακόμα και κυβερνήσεις ξεπερνούν αυτά τα όρια;

Μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρη την ομιλία της Αναστασίας εδώ.

Την Παρασκευή 03 Ιανουαρίου 2020, η Homo Digitalis υπέβαλε ανοιχτή επιστολή προς τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κ. Κυριάκο Πιερρακάκη αναφορικά με τον προτεινόμενο Ευρωπαϊκό Κανονισμό για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (ePrivacy Regulation).

Με την επιστολή αυτή, και σε συνέχεια της από 11 Οκτωβρίου 2019 προηγούμενης επιστολής της οργάνωσής μας, καλούμε τον κ. Υπουργό να στηρίξει με τη στάση του την υιοθέτηση ενός κοινού προτεινόμενου κειμένου από το Συμβούλιο της ΕΕ εντός του 2020 προκειμένου οι Έλληνες και οι Ελληνίδες πολίτες αλλά και όλοι οι χρήστες των ηλεκτρονικών επικοινωνιών εντός της ΕΕ να απολαμβάνουν το υψηλότερο επίπεδο προστασίας για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες τους.

Παρά το γεγονός ότι η «Ομάδα Εργασίας για τις Τηλεπικοινωνίες και τη Κοινωνία της Πληροφορίας» του Συμβουλίου και η Φινλανδική Προεδρία είχαν εξετάσει τον προτεινόμενο κανονισμό και τις διατάξεις του επαρκώς, στις 22 Νοεμβρίου 2019, η Επιτροπή Μόνιμων Αντιπροσώπων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υιοθέτησε το τελευταίο σχέδιο κειμένου για τον προτεινόμενο Ευρωπαϊκό Κανονισμό για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (ePrivacy Regulation).

Για σχεδόν τρία χρόνια από τότε που η Επιτροπή παρουσίασε την πρόταση της, το Συμβούλιο δεν έχει υιοθετήσει προτεινόμενο κείμενο, ενώ οι προτεινόμενες αναθεωρήσεις του συχνά αποδυνάμωναν το υψηλό επίπεδο προστασίας για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των χρηστών των ηλεκτρονικών επικοινωνιών.

Παρά τη μη υιοθέτηση ενός κοινού προτεινόμενου Κανονισμού από το Συμβούλιο στις 22 Νοεμβρίου 2019, τα Κράτη Μέλη μπορούν ακόμη να γυρίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να υιοθετήσουν από κοινού ένα προτεινόμενο κείμενο που θα στοχεύει την ενίσχυση της προστασίας της ιδιωτικής ζωής στις σύγχρονες ηλεκτρονικές επικοινωνίες.

Σε αντίθετη περίπτωση, η ολική απόρριψη του προτεινόμενου κειμένου και η δημιουργία νέου προτεινόμενου Κανονισμού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δημιουργήσει μεγάλη χρονική καθυστέρηση και εκ νέου διαπραγματεύσεις σε επίπεδο Επιτροπής και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οδηγώντας στην αποδυνάμωση των δικαιωμάτων των χρηστών των ηλεκτρονικών επικοινωνιών.

Μπορείτε να δείτε το πλήρες κείμενο της επιστολής μας εδώ.

Σήμερα, 03.01.2020, η Homo Digitalis προχώρησε στην πρώτη της δράση για το 2020! Με Ανοιχτή Επιστολή μας (Αριθμ.Πρωτ: Γ/ΕΙΣ/33/03-01-2020) προς της Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (ΑΠΔΠΧ) γνωστοποιήσαμε την παραβίαση των διατάξεων του Άρθρου 53 του Ν.4624/2019 από την Ελληνική Αστυνομία (ΕΛ.ΑΣ).

Συγκεκριμένα, με βάση τις διατάξεις του εν λόγω άρθρου κάθε αρχή επιβολής του νόμου στην Ελληνική Επικράτεια, όπως η ΕΛ.ΑΣ, υποχρεούται να αναρτά γενικές και ευχερώς προσβάσιμες στο κοινό πληροφορίες σε απλή και κατανοητή γλώσσα και μέσω του διαδικτυακού τόπου της αναφορικά με την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων από πλευράς της. Τέτοιες πληροφορίες είναι π.χ. η ταυτότητα και τα στοιχεία επικοινωνίας του υπεύθυνου επεξεργασίας της ή τα δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων και πως μπορεί αυτό να τα ασκήσει.

Για παράδειγμα, το Λιμενικό Σώμα, στην προσπάθεια του να συμμορφωθεί με τις εν λόγω διατάξεις έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα του κάποιες βασικές πληροφορίες σχετικά με τα στοιχεία επικοινωνίας της DPO του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (ΥΝΑΝΠ). Ωστόσο, η ιστοσελίδα της ΕΛ.ΑΣ καθώς και η ιστοσελίδα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη δεν είναι ενημερωμένες με τις εν λόγω ελάχιστες απαραίτητες πληροφορίες όπως ο νόμος ορίζει.

Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι έχουν συμπληρωθεί πέντε (5) μήνες από την έναρξη ισχύος του Ν.4624/2019 και επομένως ευλόγως θεωρούμε ότι η μη συμμόρφωση της ΕΛ.ΑΣ με τις διατάξεις του άρθρου 53 δυσχεραίνει σημαντικά την πληροφόρηση των υποκειμένων των δεδομένων και αποτελεί τροχοπέδη στην άσκηση και προστασία των δικαιωμάτων τους. 

Μάλιστα, με ηλεκτρονική επιστολή μας στις 19 Νοεμβρίου 2019 προς το Κέντρο Επικοινωνίας του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ, υποβάλαμε σχετικό ερώτημα με το οποίο ζητούσαμε να μας υποδείξει η ΕΛ.ΑΣ το πεδίο στο οποίο έχει αναρτήσει τις εκ του νόμου προβλεπόμενες πληροφορίες στην ιστοσελίδα της. Επειδή η ΕΛ.ΑΣ δεν ανταποκρίθηκε στο ερώτημα μας, με δεύτερη ηλεκτρονική επιστολή μας στις 3 Δεκεμβρίου 2019 αποστείλαμε ευγενική υπενθύμιση στην ΕΛ.ΑΣ προκειμένου να απαντήσει σε αυτό. Ωστόσο, η ΕΛ.ΑΣ δεν ανταποκρίθηκε ούτε τότε στο ερώτημά μας.

Επομένως, σήμερα προχωρήσαμε στην γνωστοποίηση της εν λόγω παράβασης προς τον Πρόεδρο της ΑΠΔΠΧ, κ. Μενουδάκο, με Ανοιχτή Επιστολή μας. Σκοπός μας είναι η ΑΠΔΠΧ να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να επιδιώξει την άμεση συμμόρφωση της ΕΛ.ΑΣ με τις διατάξεις του Ν.4624/2019 και την ανάρτηση στον διαδικτυακό τόπο της ΕΛ.ΑΣ των εκ του νόμου προβλεπόμενων πληροφοριών.

Μπορείτε να δείτε την επιστολή μας και τα συνημμένα έγγραφα αυτής εδώ.

Την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2019 η Homo Digitalis είχε τη μεγάλη τιμή και χαρά να συμμετέχει στην ημερίδα που διοργάνωσε η ομάδα μελετών Centre for European Policy Studies (CEPS) αναφορικά με ζητήματα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και τίτλο «From Policy to Action: Next Steps in the European Union Cybersecurity». Η ημερίδα έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες.

Η οργάνωση μας συμμετείχε στο πάνελ συζήτησης που αφορούσε τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της κυβερνοασφάλειας με τίτλο «Artificial Intelligence & Cybersecurity». Την οργάνωσή μας εκπροσώπησε το μέλος μας και γραμματέας του Δ.Σ., Λευτέρης Χελιουδάκης.

Τα άλλα μέλη του πάνελ ήταν οι:

Matt Walmsley, EMEA Director, VECTRA,

Nikita Aggarwal, Research Associate Digital Ethics Lab, Oxford University, και

Turo Mattila, Chair of the EU Council’s horizontal working party on cyber issues

Ευχαριστούμε θερμά την CEPS για την ευγενική τους πρόσκληση. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για την ημερίδα και να δείτε το πρόγραμμα αυτής καθώς και υλικό από τις παρουσιάσεις εδώ.

Η οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών AlgorithmWatch δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της άρθρο αναφορικά με τη χρήση τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου από αρχές επιβολής του νόμου στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Λευτέρης Χελιουδάκης της Homo Digitalis είχε την τιμή να συμμετέχει στην έρευνα αυτή.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, τουλάχιστον 10 κράτη μέλη της ΕΕ χρησιμοποιούν ήδη σχετικές εφαρμογές αναγνώρισης προσώπου, ενώ πολλά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, έχουν ήδη προγραμματίσει την άμεση εφαρμογή τους.

Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, στις 14/12/2019, ημέρα Σάββατο, αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη ανακοίνωση με την οποία γίνεται ευρέως γνωστό οτι η Ελληνική Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ) προέβη στη σύναψη σύμβασης που αφορά την προμήθεια Συστημάτων για Έξυπνη Αστυνόμευση (Smart Policing) με την εταιρία INTRACOM TELECOM ύψους 4 εκατ. Ευρώ.

Σύμφωνα με το νέο τεύχος τεχνικών προδιαγραφών στο πλαίσιο υλοποιήσης της δράσης αυτής, όπως έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας (Απρίλης 2018) και συγκεκριμένα τις σελίδες 5/178, 31/178 και 147/178 μεταξύ άλλων, ένας από του σκοπούς της δράσης είναι η παράδοση στην ΕΛ.ΑΣ λογισμικού αναγνώρισης φωτογραφιών προσώπου, μέσω του οποίου θα γίνεται η σύγκριση με ψηφιακά αρχεία φωτογραφιών προσώπου προκειμένου να αναγνωριστεί-ταυτοποιηθεί ένα υπό εξέταση άτομο. Μάλιστα όπως γίνεται εμφανές από τη σελίδα 5/178 του ίδιου εγγράφου, δεν υφίσταται αυτή τη στιγμή στην Ελληνική Αστυνομία πληροφοριακό σύστημα αναγνώρισης φωτογραφιών προσώπου.

Στην Διάυγεια έχει αναρτηθεί η απόφαση κατακύρωσης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού για τη δράση αυτή στην INTRACOM TELECOM το Μάρτιο του 2019 (6ΙΨΖ46ΜΚ6Π-ΘΚΞ, διαθέσιμη εδώ), ενώ η εν λόγω εταιρία έχει αναρτήσει σχετική ανακοίνωση στην ιστοσελίδα της τον Ιούλιο του 2019 στην οποία αναφέρεται ρητά η χρήση τεχνολογιών αναγνώρισης προσώπου.

Μάλιστα, η ΕΛ.ΑΣ συμμετέχει ήδη (περίοδος Αυγούστου 2018 έως Ιουλίου 2021) σε ερευνητικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την επωνυμία SPIRIT (“Scalable privacy preserving intelligence analysis for resolving identities”) με βάση την ιστοσελίδα του οποίου θα λάβουν χώρα και πιλοτικά προγράμματα για τη χρήση συστημάτων αναγνώρισης προσώπων (διαθέσιμες πληροφορίες εδώ).

H Homo Digitalis προχώρησε σήμερα 16/12/2019 σε κατάθεση ανοικτής επιστολής προς τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, προκειμένου να ζητήσει περισσότερες πληροφορίες για τη σύμβαση με την εταιρία INTRACOM TELECOM (αριθμ. πρωτ.: 20977/17.12.2019). Μάλιστα επιδιώκουμε να πληροφορηθούμε και για το εάν το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη έχει μεριμνήσει προκειμένου να συμμορφωθεί με τις διατάξεις του Ν.4624/2019 αναφορικά με την διενέργεια εκτίμησης αντικτύπου της επεξεργασίας στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προηγούμενη διαβούλευση με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Άρθρα 65 και 67). Μπορείτε να δείτε την επιστολή μας εδώ.

Επίσης, η εν λόγω σύμβαση αναφέρεται και σε εφαρμογές αυτόματης αναγνώρισης πινακίδων (Automatic Number Plate Recognition / ANPR), οι οποίες σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ είναι ήδη σε εφαρμογή στη χώρα μας από το καλοκαίρι του 2019. Θυμίζουμε, οτι πρόσφατα, το Αυστριακό Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματική τη χρήση τεχνολογίας ANPR από τις αυστριακές αστυνομικές αρχές.

Τέλος, η Homo Digitalis έχει καταθέσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση αίτημα για πρόσβαση σε πληροφορίες αναφορικά με το πρόγραμμα SPIRIT, τη συμμετοχή της ΕΛ.ΑΣ σε αυτό και την πιλοτική εφαρμογή του στην Ελλάδα. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα εδώ.