I HAVE RIGHTS και Homo Digitalis δημοσιεύουν μελέτη για την κατάσταση που επικρατεί Κλειστή Ελεγχόμενή Δομή (ΚΕΔ) Σάμου έναν χρόνο μετά το πρόστιμο της ΑΠΔΠΧ για ΚΕΝΤΑΥΡΟ και ΥΠΕΡΙΩΝΑ

Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου συνεχίζει να παραβιάζει τα δικαιώματα προστασίας δεδομένων των αιτούντων άσυλο στο Κλειστή Ελεγχόμενή Δομή (ΚΕΔ) Σάμου, όπως επισημαίνουν οι οργανώσεις I Have Rights και Homo Digitalis σε έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα.

Η έκθεση με τίτλο «Ποτέ δεν μας λένε τίποτα»: Συνεχιζόμενες Παραβιάσεις Δικαιωμάτων Δεδομένων στο ΚΕΔ Σάμου αναλύει την εφαρμογή της εντολής συμμόρφωσης που εξέδωσε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) τον Απρίλιο του 2024. Σε αυτή τη ιστορική απόφαση, η ΑΠΔΠΧ έκρινε ότι η χρήση τεχνολογιών επιτήρησης από το Υπουργείο σε δομές υποδοχής ανά την Ελλάδα, περιλαμβανομένων βιομετρικών συστημάτων πρόσβασης και εργαλείων επιτήρησης, δεν ήταν σύμφωνη με τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων (GDPR). Δέκα μήνες μετά τη λήξη της προθεσμίας συμμόρφωσης, τον Ιούλιο του 2024, η έκθεση διαπιστώνει ότι το Υπουργείο δεν έχει συμμορφωθεί με την εντολή.

«Οι συνεχιζόμενες παραβιάσεις δικαιωμάτων προστασίας δεδομένων στο ΚΕΔ Σάμου είναι ενδεικτικές ενός συστήματος όπου ο έλεγχος και η επιτήρηση υπερισχύουν των δικαιωμάτων όσων αναζητούν προστασία», δήλωσε η Réka Rebeka Rósa, Νομική Συντονίστρια της I Have Rights. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να ασκήσει πίεση στις ελληνικές αρχές ώστε να αντιμετωπίσουν αυτές τις σοβαρές παραβιάσεις. Διαφορετικά, αυτές οι παραβιάσεις κινδυνεύουν να αποτελέσουν πρότυπο για περαιτέρω (ψηφιακή) καταπάτηση δικαιωμάτων ανθρώπων σε κίνηση σε όλη την Ευρώπη».

Το ΚΕΔ Σάμου άνοιξε τον Σεπτέμβριο του 2021, ως η πρώτη από τις πέντε πλέον υφιστάμενες δομές στην Ελλάδα, στο πλαίσιο συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ελληνικής Κυβέρνησης το 2020. Από την έναρξη λειτουργίας του, ΜΚΟ, διεθνείς εμπειρογνώμονες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άνθρωποι που κρατούνται στη δομή εκφράζουν συνεχείς ανησυχίες για τις πρακτικές έμμεσης κράτησης, και τις ανεπαρκείς συνθήκες διαβίωσης.

Οι ανησυχίες αυτές επιτείνονται από την παντελή έλλειψη διαφάνειας στη διαδικασία ασύλου στην Ελλάδα και το αδιαφανές σύστημα επιτήρησης στο ΚΕΔ Σάμου. Όπως εξήγησε ένας εξυπηρετούμενος σχετικά με τη συλλογή βιομετρικών δεδομένων:

«Όχι, κανείς δεν μου το εξηγεί. Μόνο παίρνουν δακτυλικά αποτυπώματα και μας μετακινούν από μέρος σε μέρος, και το κάνουμε χωρίς να ξέρουμε γιατί. Δεν υπάρχει κανείς να εξηγήσει τι συμβαίνει».

Η Ελλάδα έχει νομική και ηθική υποχρέωση να διασφαλίζει τα θεμελιώδη δικαιώματα και τα δικαιώματα προστασίας δεδομένων των αιτούντων άσυλο, όπως αυτά κατοχυρώνονται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και στον GDPR. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, και ειδικότερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεδομένου του κομβικού της ρόλου στον σχεδιασμό, τη χρηματοδότηση, τη λειτουργία και την παρακολούθηση των ΚΕΔ στην Ελλάδα, φέρει ευθύνη να διασφαλίσει την πλήρη τήρηση αυτών των προτύπων.

«Η διαρκής έλλειψη συμμόρφωσης με τον GDPR, σε ό,τι αφορά τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στη χρήση των συστημάτων επιτήρησης Κένταυρος και Ύπερίων στο ΚΕΔ Σάμου, αντικατοπτρίζει μια ανησυχητική υποβάθμιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Με το να μην τηρεί ούτε τις βασικές απαιτήσεις προστασίας δεδομένων στην πράξη, το Υπουργείο Μετανάστευσης ενισχύει μια επικίνδυνη τάση διαχείρισης των συνόρων με όρους επιτήρησης, που απανθρωποποιεί τους ανθρώπους σε μετακίνηση», δήλωσε ο Λευτέρης Χελιουδάκης, Εκτελεστικός Διευθυντής της Homo Digitalis.

Μπορείτε να διαβάσετε τη μελέτη εδώ.

 


Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η συμμετοχή μας στο πάνελ "AI, Ηθική & Οικογένεια" στην εκδήλωση του Οργανισμού Λεοντείων Σχολών

Άλλη μία στιγμή υπερηφάνειας! Ο συνιδρυτής μας Στέφανος Βιτωράτος, και partner στη νομική εταιρεία Digital Law Experts (DLE), συμμετείχε την προηγούμενη εβδομάδα στο συνέδριο #LeonteiosAI – Διαμορφώνοντας τον κόσμο της εκπαίδευσης, που πραγματοποιήθηκε στο εμβληματικό Μουσείο Ακρόπολης, ως απόφοιτος της Λεοντείου Σχολής Αθηνών και μέλος της Επιτροπής LeonteiosAI!

Ο Στέφανος συνέβαλε ενεργά στην πρωτοβουλία για την ένταξη της Τεχνητής Νοημοσύνης (#AI) στη διδακτική διαδικασία του σχολείου.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στους διοργανωτές και τα μέλη της επιτροπής για τη συγκρότηση μιας τόσο εμπνευσμένης και προοδευτικής ομάδας επαγγελματιών.

 


Η Homo Digitalis συμμετέχει στο πάνελ "AI, Ηθική & Οικογένεια" στην εκδήλωση για την Τεχνητή Νοημοσύνη του Οργανισμού Λεοντείων Σχολών

Η Homo Digitalis έχει τη μεγάλη χαρά να δίνει το παρόν στο πάνελ “AI, Ηθική & Οικογένεια” στην εκδήλωση του Οργανισμού Λεοντείων Σχολών με τίτλο “LeonteiosAI-Διαμορφώνοντας το μέλλον της μάθησης”. 

Ο Στέφανος Βιτωράτος, Συνιδρυτής της Homo Digitalis και Partner της Δικηγορικής Εταιρίας Digital Law Experts (DLE) μας εκπροσωπεί εκεί.

Στους συνομιλητές μας στο πάνελ συμπεριλαμβάνονται εκπρόσωποι σημαντικών φορέων, συμπεριλαμβανομένης της Υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, κας. Δόμνα Μιχαηλίδου,

Η εκδήλωση θα λάβει χώρα στο Μουσείο Ακρόπολης (Αμφιθέατρο “Δημήτριος Παντερμαλής”) στις 8 Απριλίου 2025.

 


Από την Απόκρυψη στη Διαφάνεια: Η Πενταετής Μάχη για τη Δημοσίευση των Αποφάσεων της ΕΛ.ΑΣ. για χρήση φορητών καμερών

Οι στρατηγικές νομικές δράσεις απαιτούν χρόνο, αλλά τα αποτελέσματά τους ωφελούν το σύνολο της κοινωνίας, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς.

Τον Δεκέμβριο του 2020, η Homo Digitalis, σε συνεργασία με τους Reporters United και The Press Project, απευθύνθηκε στον τότε Αρχηγό της Ελληνικής Αστυνομίας, ζητώντας πρόσβαση στις αποφάσεις λειτουργίας drones και άλλων φορητών καμερών σε δημόσιους χώρους, όπως προβλέπει το άρθρο 12 του Προεδρικού Διατάγματος 75/2020. Παρά τη νομική υποχρέωση για δημόσια ανάρτηση αυτών των αποφάσεων, η ΕΛ.ΑΣ. αρνήθηκε να παράσχει πρόσβαση, παραβλέποντας τη διαφάνεια που επιβάλλει η νομοθεσία.

Λίγους μήνες αργότερα, τον Μάιο του 2021, καταθέσαμε καταγγελία από κοινού ενώπιον της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) για την επανειλημμένη μη συμμόρφωση της ΕΛ.ΑΣ. με τη νομοθεσία – τουλάχιστον 67 φορές μέσα σε λίγους μήνες. Η ΑΠΔΠΧ ξεκίνησε σχετική έρευνα, εξετάζοντας τη νομιμότητα της πρακτικής αυτής.

Στις αρχές του 2024, καταθέσαμε αίτημα πρόσβασης σε έγγραφα της ΑΠΔΠΧ, με σκοπό να ενημερωθούμε για την πορεία της έρευνας. Από την αλληλογραφία μεταξύ ΕΛ.ΑΣ. και ΑΠΔΠΧ, προέκυψε ότι, ακόμα και τον Μάρτιο του 2024, η ΕΛ.ΑΣ. συνέχιζε να υποστηρίζει πως το ΠΔ 75/2020 δεν την υποχρεώνει στη δημοσίευση των αποφάσεων λειτουργίας των καμερών, παρά την αντίθετη άποψη της ΑΠΔΠΧ.

Χθες, στο πλαίσιο σχετικού ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Γιάννη Μπαζαίου και της Εφημερίδας των Συντακτών, πληροφορηθήκαμε για πρώτη φορά ότι σχετική απόφαση χρήσης φορητών συστημάτων είχε αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της ΕΛ.ΑΣ. Πράγματι, με μία αναζήτηση εκεί διαπιστώθηκε ότι από τις 17 Φεβρουαρίου 2025 και έπειτα, η ΕΛ.ΑΣ. άλλαξε την πρακτική της και ξεκίνησε να δημοσιεύει τις αποφάσεις αυτές, όπως προβλέπει ο νόμος. Το ρεπορτάζ δημοσιεύθηκε σήμερα και βρίσκεται διαθέσιμο εδώ.

Από την αρχική άρνηση της ΕΛ.ΑΣ. το 2020, χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να επιτευχθεί αυτή η αλλαγή. Αναμένουμε με ενδιαφέρον την τελική απόφαση της ΑΠΔΠΧ και την ολοκλήρωση της έρευνάς της, που θα θέσουν ένα οριστικό πλαίσιο στη διαφάνεια και τη λογοδοσία των αρχών.

 


Συνυπογράφουμε Ανοιχτή Επιστολή για τον προτεινόμενο κανονισμό για τη θέσπιση πρόσθετων διαδικαστικών κανόνων στον GDPR

Ενώ οι τριμερείς διασκέψεις σε επίπεδο ΕΕ συνεχίζονται στο πλαίσιο του προτεινόμενου κανονισμού για τη θέσπιση πρόσθετων διαδικαστικών κανόνων σχετικά με την επιβολή του GDPR, μαζί με την European Digital Rights και άλλες 34 οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών ενώνουμε τις φωνές μας σε μία ανοιχτή επιστολή προς τους νομοθέτες!

⚖️ Τους καλούμε να δώσουν προτεραιότητα σε ισχυρούς μηχανισμούς επιβολής, που θα διασφαλίζουν ότι τα άτομα μπορούν να ασκούν ουσιαστικά τα δικαιώματά τους, ενώ υπογραμμίζουμε τις συστημικές αδυναμίες που ενυπάρχουν στην επιβολή των διατάξεων του GDPR.

Διαβάστε την ανοιχτή επιστολή (EN) εδώ.

 


Υπογράφουμε κοινή επιστολή οργανώσεων της ΚτΠ για το AI Summit και την προστασία του περιβάλλοντος

Λίγο πριν από τη Σύνοδο Δράσης για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ Summit) στη Γαλλία, περισσότερες από 100 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Homo Digitalis, απευθύνουν ένα επείγον μήνυμα προς τις κυβερνήσεις και τους ηγέτες της βιομηχανίας: Το περιβαλλοντικό και ανθρώπινο κόστος της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι υπερβολικά υψηλό – χρειάζονται άμεσες δράσεις.

Οι 5 βασικές μας διεκδικήσεις:

Κατάργηση των ορυκτών καυσίμων
Περιορισμός της υπολογιστικής κατανάλωσης
Διασφάλιση υπεύθυνων αλυσίδων εφοδιασμού
Ενίσχυση της δίκαιης συμμετοχής
Προώθηση ουσιαστικής διαφάνειας

Ήρθε η ώρα η Τεχνητή Νοημοσύνη να γίνει βιώσιμη, δίκαιη και υπόλογη.

Διαβάστε τις πλήρεις απαιτήσεις μας αναλυτικά εδώ.

Μπορείτε να υπογράψετε τη κοινή δήλωση εδώ.

 


Δηλώσεις της Ηοmo Digitalis σε άρθρο των Reporters United, Investigate Europe & ΕφΣυν για την ΑΙ Act

Μετά την έρευνα και τις σχετικές αποκαλύψεις στις οποίες προχώρησαν την περασμένη εβδομάδα οι Reporters United, Investigate Europe και Η Εφημερίδα των Συντακτών αναφορικά με τις τριμερείς διασκέψεις για την ΑΙΑct και την αρνητική στάση της Ελληνικής Κυβέρνησης για τις δικλείδες ασφαλείας για τη βιομετρική ταυτοποίηση σε ύστερο χρόνο, σήμερα σε νέο ρεπορτάζ η δημοσιογράφος Ευρυδίκη Μπερσή αναδεικνύει πως οι διάφοροι κρατικοί φορείς, παραβιάζουν συστηματικά εδώ και χρόνια τις δικλείδες ασφαλείας που η ευρωπαϊκή νομοθεσία προστασίας προσωπικών δεδομένων προβλέπει για τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που ήδη χρησιμοποιούνται στη χώρα μας.

Ευχαριστούμε θερμά τη δημοσιογράφο για το ενδιαφέρον στις σχετικές δράσεις μας και τη δυνατότητα να παραχωρήσουμε κάποια σύντομα σχετικά σχόλια αναφορικά με τις προκλήσεις που έχουμε εντοπίσει και την έλλειψη συμμόρφωσης που διαφαίνεται διαχρονικά. Στις δηλώσεις μας εκπροσώπησε o Λευτέρης Χελιουδάκης.

Μάλιστα, στο πλαίσιο της έρευνάς των δημοσιογράφων, έχει ήδη κατατεθεί και αίτημα πρόσβασης σε πληροφορίες με το οποίο η Ελληνική Κυβέρνηση καλείται να δημοσιοποιήσει τα έγγραφα με τις θέσεις της στις τριμερείς διασκέψεις!

Μπορείτε να διαβάσετε το σχετικό άρθρο αλλά και την αναλυτική τους έρευνα εδώ.

 


Ανοιχτή Επιστολή στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για να υψώσει ανάστημα κατά των Big Tech Εταιριών

Πάνω από 40 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, σε όλη την ΕΕ και τις ΗΠΑ, έχουν ένα επείγον μήνυμα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Πρόεδρο Ursula von der Leyen.  Τώρα είναι η στιγμή να αντισταθούμε στον εκφοβισμό από την Big Tech Εταιριών και τους συμμάχους της στη διοίκηση Τραμπ.

Η Ευρώπη πρέπει να δεσμευτεί για ισχυρή εφαρμογή των Κανονισμών DSA, DMA και άλλων ψηφιακών νόμων για την προστασία των ανθρώπων, της δημοκρατίας μας και της οικονομίας!

Διαβάστε την ανοιχτή μας επιστολή εδώ.

 


Απαιτήσεις της Κοινωνίας των Πολιτών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή¨: Πρέπει να κλείσει τα Παράθυρα Ασφαλείας της Ψηφιακής Ταυτότητας

Υγεία, οικονομία, διαδικτυακή συμπεριφορά: Οι Ψηφιακές Ταυτότητες ετοιμάζονται να γίνουν αναπόσπαστο μέρος πολύ ευαίσθητων πτυχών της ζωής μας. Μαζί με μια διεθνή συμμαχία, διευκρινίζουμε: Οι πολίτες δεν θα εμπιστευτούν το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πορτοφόλι Ταυτότητας χωρίς διαφάνεια και έλεγχο των χρηστών πάνω στα δεδομένα τους.

Ο τελικός τεχνικός σχεδιασμός του Ευρωπαϊκού Ψηφιακού Πορτοφολιού Ταυτότητας βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό διαπραγμάτευση. Αυτά τα σχέδια θα έχουν μεγάλο αντίκτυπο στο αν οι χρήστες θα προστατεύονται επαρκώς όταν χρησιμοποιούν το επερχόμενο σύστημα ψηφιακής ταυτότητας της Ευρώπης. Συγκεκριμένα, αυτό διαπραγματεύεται αυτή τη στιγμή στους κανονισμούς εφαρμογής του eIDAS μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι θετικές αλλαγές στην πρώτη σειρά τεχνικών κανόνων δείχνουν οτι η κοινωνία των πολιτών δουλεύει! Μαζί με 15 οργανώσεις, ευχαριστούμε τους διαπραγματευτές και αναγνωρίζουμε αυτές τις σημαντικές βελτιώσεις για την προστασία της ιδιωτικότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο, οι πιο πρόσφατες προτάσεις εξακολουθούν να έχουν σοβαρά προβλήματα ιδιωτικότητας και διαφάνειας, τα οποία αντιμετωπίζουμε στην ανοιχτή επιστολή μας προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ποιο είναι το πρόβλημα; Ο κανονισμός eIDAS καθορίζει συγκεκριμένους κανόνες για τις εταιρείες και τις κυβερνητικές υπηρεσίες που θέλουν να αποκτήσουν προσωπικές πληροφορίες από τα Πορτοφόλια των πολιτών. Αυτό θα μπορούσε να είναι, για παράδειγμα, μια διαδικτυακή πλατφόρμα, μια εταιρεία δημόσιων συγκοινωνιών ή ο γιατρός σας. Υποχρεώνει αυτές τις λεγόμενες «εμπιστευόμενες πλευρές» να καταγράψουν τη χρήση που προγραμματίζουν για το Πορτοφόλι, δηλαδή ποια χαρακτηριστικά σκοπεύουν να ζητήσουν από τους χρήστες. Ο κανονισμός τους απαγορεύει επίσης να ζητούν πληροφορίες που ξεπερνούν το καθεστώς εγγραφής τους. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει, για παράδειγμα, ότι, σύμφωνα με το καθεστώς εγγραφής του, ένα διαδικτυακό κατάστημα επιτρέπεται να ζητήσει μόνο το όνομά σας και τη διεύθυνση σας, αλλά όχι την ημερομηνία γέννησής σας ή άλλες πληροφορίες. Μια πλατφόρμα πορνογραφίας μπορεί να χρησιμοποιήσει το Πορτοφόλι για να επαληθεύσει την ηλικία σας, αλλά δεν θα μπορούσε να αποκτήσει άλλες πληροφορίες για εσάς ή να χρησιμοποιήσει άλλες μεθόδους για να παρακολουθήσει τη συμπεριφορά σας. Επομένως, για να προστατευτούν όλοι από  παράνομες αιτήσεις δεδομένων, το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πορτοφόλι Ταυτότητας πρέπει να γνωρίζει ποια προσωπικά δεδομένα επιτρέπεται να αποκτήσει μια εμπιστευόμενη πλευρά με βάση το καθεστώς εγγραφής της.

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει ένα παράθυρο ασφάλειας που θα αφήνει στο κράτος-μέλος που κατέγραψε την εμπιστευόμενη πλευρά να αποφασίσει αν το Πορτοφόλι γνωρίζει το περιεχόμενο της καταγραφής ή όχι. Αυτό θα επέτρεπε στην Facebook Ireland να παρακάμψει τις προστασίες και να ζητήσει από τους Ευρωπαίους χρήστες τα πάντα. Επιπλέον, το δημόσιο μητρώο των εμπιστευόμενων πλευρών κινδυνεύει να είναι άχρηστο χωρίς εναρμονισμένες προδιαγραφές για το πώς να το προσπελάσει κανείς και τι αποτελέσματα να αναμένει. Τελικά, η εμπιστοσύνη που θα έχουμε στο Πορτοφόλι θα εξαρτηθεί από τις προστασίες και τη διαφάνεια στις οποίες μπορούμε να βασιστούμε.

15 Οργανώσεις απαιτούν σήμερα να κλείσουν τα παράθυρα ασφαλείας της Επιτροπής! Αν αυτά τα παράθυρα ασφαλείας παραμείνουν, αυτό θα έχει καταστροφικές συνέπειες. Οποιαδήποτε διάκριση βασισμένη σε παράνομη πρόσβαση σε χαρακτηριστικά του Πορτοφολιού (υγεία, φύλο, εισόδημα κ.λπ.) θα είναι ανεξέλεγκτη. Δεδομένου του ιστορικού της χαλαρής εφαρμογής της προστασίας δεδομένων σε χώρες όπως η Ιρλανδία, εταιρείες όπως η Facebook Ireland θα είχαν πιθανώς την εξουσία να ζητήσουν οποιαδήποτε δεδομένα θέλουν. Τα κράτη-μέλη που είναι αφοσιωμένα στην προστασία των χρηστών τους από παράνομες αιτήσεις, από την άλλη πλευρά, δεν θα μπορούν να το κάνουν. Επομένως, ζητούμε από την Επιτροπή να καταστήσει υποχρεωτικά τα πιστοποιητικά καταγραφής των εμπιστευόμενων πλευρών για όλες τις εμπιστευόμενες πλευρές και να εκδώσει εναρμονισμένες προδιαγραφές για την πρόσβαση στο μητρώο των εμπιστευόμενων πλευρών κάθε κράτους μέλους.

Διαβάστε την Ανοιχτή Επιστολή μας εδώ.