Από την Απόκρυψη στη Διαφάνεια: Η Πενταετής Μάχη για τη Δημοσίευση των Αποφάσεων της ΕΛ.ΑΣ. για χρήση φορητών καμερών
Οι στρατηγικές νομικές δράσεις απαιτούν χρόνο, αλλά τα αποτελέσματά τους ωφελούν το σύνολο της κοινωνίας, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς.
Τον Δεκέμβριο του 2020, η Homo Digitalis, σε συνεργασία με τους Reporters United και The Press Project, απευθύνθηκε στον τότε Αρχηγό της Ελληνικής Αστυνομίας, ζητώντας πρόσβαση στις αποφάσεις λειτουργίας drones και άλλων φορητών καμερών σε δημόσιους χώρους, όπως προβλέπει το άρθρο 12 του Προεδρικού Διατάγματος 75/2020. Παρά τη νομική υποχρέωση για δημόσια ανάρτηση αυτών των αποφάσεων, η ΕΛ.ΑΣ. αρνήθηκε να παράσχει πρόσβαση, παραβλέποντας τη διαφάνεια που επιβάλλει η νομοθεσία.
Λίγους μήνες αργότερα, τον Μάιο του 2021, καταθέσαμε καταγγελία από κοινού ενώπιον της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) για την επανειλημμένη μη συμμόρφωση της ΕΛ.ΑΣ. με τη νομοθεσία – τουλάχιστον 67 φορές μέσα σε λίγους μήνες. Η ΑΠΔΠΧ ξεκίνησε σχετική έρευνα, εξετάζοντας τη νομιμότητα της πρακτικής αυτής.
Στις αρχές του 2024, καταθέσαμε αίτημα πρόσβασης σε έγγραφα της ΑΠΔΠΧ, με σκοπό να ενημερωθούμε για την πορεία της έρευνας. Από την αλληλογραφία μεταξύ ΕΛ.ΑΣ. και ΑΠΔΠΧ, προέκυψε ότι, ακόμα και τον Μάρτιο του 2024, η ΕΛ.ΑΣ. συνέχιζε να υποστηρίζει πως το ΠΔ 75/2020 δεν την υποχρεώνει στη δημοσίευση των αποφάσεων λειτουργίας των καμερών, παρά την αντίθετη άποψη της ΑΠΔΠΧ.
Χθες, στο πλαίσιο σχετικού ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Γιάννη Μπαζαίου και της Εφημερίδας των Συντακτών, πληροφορηθήκαμε για πρώτη φορά ότι σχετική απόφαση χρήσης φορητών συστημάτων είχε αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της ΕΛ.ΑΣ. Πράγματι, με μία αναζήτηση εκεί διαπιστώθηκε ότι από τις 17 Φεβρουαρίου 2025 και έπειτα, η ΕΛ.ΑΣ. άλλαξε την πρακτική της και ξεκίνησε να δημοσιεύει τις αποφάσεις αυτές, όπως προβλέπει ο νόμος. Το ρεπορτάζ δημοσιεύθηκε σήμερα και βρίσκεται διαθέσιμο εδώ.
Από την αρχική άρνηση της ΕΛ.ΑΣ. το 2020, χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να επιτευχθεί αυτή η αλλαγή. Αναμένουμε με ενδιαφέρον την τελική απόφαση της ΑΠΔΠΧ και την ολοκλήρωση της έρευνάς της, που θα θέσουν ένα οριστικό πλαίσιο στη διαφάνεια και τη λογοδοσία των αρχών.
Τι συμβαίνει με τις 1000 φορητές smart policing συσκευές της ΕΛ.ΑΣ. 5 χρόνια μετά την καταγγελία μας ενώπιον της ΑΠΔΠΧ;
Τι συμβαίνει με τις 1000 φορητές συσκευές της Ελληνικής Αστυνομίας του προγράμματος Smart Policing που κάνουν χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης και κόστισαν 4 εκατ. ευρώ (spoiler alert: δεν ειναι καλά τα νέα);
H δημοσιογράφος Ευτυχία Σουφλερή γράφει ένα λεπτομερές άρθρο για το NEWS247.gr (THE MAGAZINE) ρίχνοντας φως στην υπόθεση, υπογραμμίζοντας τις σημαντικές σχετικές δράσεις της Homo Digitalis ήδη από το 2019! Δηλώσεις για την οργάνωσή μας παραχώρησε ο Εκτελεστικός Διευθυντής μας, Λευτέρης Χελιουδάκης.
Συγκεκριμένα, σημαντικές αποκαλύψεις βλέπουν το φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά! Η ΕΛ.ΑΣ. με βάση το ρερπορτάζ και ενώ δεν υπάρχει κανένας νόμος που να της το επιτρέπει, μεταξύ άλλων:
– αναφέρει ότι χρησιμοποιεί επιχειρησιακά τις συσκευές ήδη από το 2021, παρά το γεγονός οτι η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα την ερευνά από τον Αύγουστο του 2020 έως και σήμερα σχετικά,
-επιβεβαιώνει πως κάνει πλήρη χρήση και των δυνατοτήτων βιομετρικής επεξεργασίας των συσκευών αυτών(αναγνώριση προσώπων, αναγνώριση αποτυπωμάτων), και
-επικυρώνει τα όσα περιγράφονταν στο τεύχος τεχνικών προδιαγραφών του 2018, ότι δηλαδή χρησιμοποιεί τις συσκευές για “προληπτική αστυνόμευση”, με τα στοιχεία που συλλέγονται να μπορούν να αξιοποιηθούν μελλοντικά για την εξαγωγή συσχετισμών, συμπερασμάτων και προβλέψεων μέσω διαδικασίας ανάλυσης.
Αναμένουμε την Απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), και την ολοκλήρωση της έρευνάς της που πλέον έχει συμπληρώσει περισσότερα από 4 χρόνια και 7 μήνες (εκκίνησε τον Αύγουστο του 2020), καθώς οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και οι κίνδυνοι για τη Δημοκρατία και τη Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είναι άκρως υψηλοί!
Ευχαριστούμε τη δημοσιογράφο για το ενδιαφέρον της στις δράσεις μας! Μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο εδώ.
4 εκατομμύρια ευρώ ξόδεψε η ΕΛ.ΑΣ. για να κόβει κλήσεις Κ.Ο.Κ.
Πίσω στο 2019, ξεκινήσαμε μία από τις πρώτες μας δράσεις στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, φέρνοντας στο φως το πρόγραμμα Smart Policing της Ελληνικής Αστυνομίας με την Intracom-Telecom.
Σκοπός του; Η αγορά 1.000 φορητών συσκευών που θα επέτρεπαν λειτουργίες αναγνώρισης προσώπου, αποτυπωμάτων, εγγράφων και πινακίδων σε αστικά κέντρα κατά τη διάρκεια αστυνομικών ελέγχων.
Κινηθήκαμε άμεσα, και ζητήσαμε τον Μάρτιο του 2020 από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων να ερευνήσει την υπόθεση, καθώς κατά την νομική μας ανάλυση, η επεξεργασία βιομετρικών δεδομένων στο πλαίσιο χρήσης των συσκευών δεν θα ήταν νόμιμη.
Από τον Αύγουστο του 2020, η Αρχή ερευνά την υπόθεση, το Κράτος πλήρωσε τα 4 εκατομμύρια ευρώ, και η εταιρία παρέδωσε τις συσκευές στην ΕΛ.ΑΣ. Η τελευταία εξέλιξη ήταν τον Οκτώβριο του 2024, όταν η ΕΛ.ΑΣ. αποφάσισε ξεκινώντας από το πρώτο τρίμηνο του 2025 να χρησιμοποιεί τις λειτουργίες αναγνώρισης εγγράφων/πινακίδων των συσκευών για να βεβαιώνει παραβάσεις του Κ.Ο.Κ.
Χαιρόμαστε που η άμεση κινητοποίηση μας, και η έρευνα της ΑΠΔΠΧ έβαλε στον πάγο τη χρήση των παρεμβατικών λειτουργιών αναγνώρισης προσώπου και αποτυπωμάτων των συσκευών αυτών, αλλά πρέπει άμεσα να δημοσιευθεί η σχετική απόφαση της Αρχής σχετικά.
Τα 4,5 χρόνια έρευνας της ΑΠΔΠΧ, φανερώνουν επίσης οτι η πολιτεία πρέπει να στηρίξει την Αρχή Προστασίας Δεδομένων, καθώς η υψηλή εξειδίκευση των ελεγκτών της δεν είναι αρκετή, αλλά αντιθέτως απαιτούνται περισσότεροι ανθρώπινοι και οικονομικοί πόροι. Και όλα αυτά χωρίς να υπολογίζουμε τον αυξημένο φόρτο εργασίας που προβλέπεται τα ερχόμενα χρόνια με την AI Act.
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα σχετικά στην τελευταία μας μελέτη για την AI Act, σελ.51-54 εδώ.
Ετοιμάσαμε ένα επεξηγηματικό βίντεο για την Απόφαση της ΑΠΔΠΧ σχετικά με τις νέες ταυτότητες
Τη Δευτέρα 23/9 η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) εξέδωσε την Απόφαση 32/2024, η οποία σχετίζεται με τις νέες ταυτότητες για τους Έλληνες Πολίτες.
Η Αρχή διαπίστωσε πλημμέλειες αναφορικά με την παροχή γενικής ενημέρωσης προς τα υποκείμενα των δεδομένων, ενώ περαιτέρω έκρινε ότι η απαιτούμενη εκτίμηση αντικτύπου σχετικά με την προστασία δεδομένων διενεργήθηκε με καθυστέρηση και παρουσιάζει ελλείψεις. Για τους λόγους αυτούς επέβαλε στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, διοικητικό χρηματικό πρόστιμο 150.000 ευρώ για τις ως άνω παραβάσεις, ενώ παράλληλα απηύθυνε στο Υπουργείο εντολή συμμόρφωσης εντός εξαμήνου. Τέλος, η Αρχή επεσήμανε την υποχρέωση επικαιροποίησης και κωδικοποίησης του νομικού πλαισίου αναφορικά με τα στοιχεία του νέου τύπου δελτίων ταυτότητας των Ελλήνων πολιτών.
Η Απόφαση 32/2024 της ΑΠΔΠΧ βρίσκεται διαθέσιμη εδώ.
Η ομάδα της Homo Digitalis έχει ετοιμάσει ένα σύντομο επεξηγηματικό βίντεο σε απλή γλώσσα, προκειμένου να τονίσει κάποια σημαντικά σημεία της Απόφασης αυτής.
Το βίντεο βρίσκεται διαθέσιμο εδώ.