Συμμετέχουμε ενεργά στην μεταφορά του AI Act στην Ελλάδα
Την Τρίτη 12 Νοεμβρίου, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης δημοσίευσε τον κατάλογο των εθνικών αρχών και φορέων που επιβάλλουν ή εποπτεύουν την τήρηση των ενωσιακών υποχρεώσεων για την προστασία των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων σύμφωνα με το άρθρο 77 του Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη, διορίζοντας την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, τον Συνήγορο του Πολίτη, την Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών και την Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Ήδη από τις 25 Οκτωβρίου, η Homo Digitalis με τη μελέτη της «Ανάλυση και προτάσεις ενσωμάτωσης των διατάξεων για την εκτίμηση αντικτύπου στα θεμελιώδη δικαιώματα στην Ελλάδα» είχε αναπτύξει λεπτομερώς την τοποθέτησή της πάνω σε αυτό το ζήτημα αλλά και των συναφών διατάξεων.
Εάν δεν προλάβατε να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο της μελέτης μας, έχουμε ετοιμάσει μία μονοσέλιδη σχετική περίληψη για τις Εθνικές Αρχές Θεμελιωδών Δικαιωμάτων εδώ.
Υπογραμμίζουμε ότι αυτή η δημοσίευση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης ήταν και η πρώτη υποχρέωση για την εφαρμογή του AI Act σε εθνικό επίπεδο, αλλά και το πρώτο βήμα στην δημιουργία ενός αποτελεσματικού εθνικού συστήματος διακυβέρνησης και εποπτείας της ΤΝ. Μια δεύτερη και σημαντικότατη υποχρέωση είναι αυτή του θεσμικού σχεδιασμού των αρχών εποπτείας της αγοράς που σύμφωνα με το άρθρο 113 περίπτωση β) του Κανονισμού για την ΤΝ θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι και τις 2 Αυγούστου 2025. Μέχρι τότε θα πρέπει να γίνει και ο διορισμός των κοινοποιουσών αρχών.
Η Ηοmo Digitalis ερευνά μήνες τώρα το σχετικό ζήτημα και σύντομα θα δημοσιεύσουμε την λεπτομερή ανάλυσή μας!
Σκοπός μας; Να σταθούμε αρωγοί στους φορείς λήψεως αποφάσεων με την εξειδίκευσή μας στα σχετικά ζητήματα, καθώς και να εξοπλίσουμε άλλες οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών στην Ελλάδα με επιχειρήματα και γνώση!
Δημοσιεύουμε την πρώτη αναλυτική μελέτη μας για το AI Act και τις διατάξεις των FRIAs
Η Homo Digitalis δημοσιεύει σήμερα την πρώτη Μελέτη της για τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για την Τεχνητή Νοημοσύνη με τίτλο «Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη: Ανάλυση και προτάσεις ενσωμάτωσης των διατάξεων για την εκτίμηση αντικτύπου στα θεμελιώδη δικαιώματα στην Ελλάδα».
Συγγραφείς της πρώτης αυτής Μελέτης αποτελούν το μέλος μας Σοφία Αντωνοπούλου και η Διευθύντρια Δικαιωμάτων του Ανθρώπου & Τεχνητής Νοημοσύνης της Homo Digitalis, Λαμπρινή Γυφτοκώστα.
Η Μελέτη αποτελεί την πρώτη από μία σειρά αναλύσεων που θα δημοσιεύσουμε στο προσεχές διάστημα σχετικά με διάφορες σημαντικές διατάξεις του Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη, οι οποίες έχουν ως σκοπό τόσο να ενημερώσουν τους φορείς λήψεων αποφάσεων στην Ελλάδα για σημαντικές διατάξεις του AI Act προκειμένου να βοηθήσουν στην επιτυχημένη εφαρμογή του, όσο και να πλαισιώσουν τον δημόσιο διάλογο για την Τεχνητή Νοημοσύνη στη χώρα μας παραθέτοντας συγκεκριμένα επιχειρήματα και προτάσεις.
Επίκεντρο της πρώτης Μελέτης της Homo Digitalis είναι η ανάδειξη ορισμένων κρίσιμων ζητημάτων που εγείρει η εφαρμογή των διατάξεων περί Εκτίμησης Αντικτύπου στα Θεμελιώδη Δικαιώματα (ΕΑΘΔ), από την οπτική της κοινωνίας των πολιτών. Εκτός αυτού, στόχος είναι να συμβάλει εποικοδομητικά στον δημόσιο διάλογο, προτείνοντας συγκεκριμένες λύσεις για μια αποτελεσματική διαδικασία εκτίμησης αντικτύπου αναφορικά με τα συστήματα ΤΝ υψηλού ρίσκου.
Συνοπτικά, στα κύρια συμπεράσματα της Μελέτης περιλαμβάνονται οι εξής προβληματισμοί:
- Ο αποκλεισμός από την υποχρέωση διενέργειας ΕΑΘΔ των συστημάτων ΤΝ που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από ιδιωτικές υπηρεσίες.
- Η παντελής έλλειψη κυρώσεων για όσους παραβιάζουν τις διατάξεις για τις ΕΑΘΔ.
- Οι ασάφειες και τα ερμηνευτικά κενά σχετικά με τον τρόπο διενέργειας ΕΑΘΔ, την επικαιροποίηση των στοιχείων και την εκ νέου διενέργεια ΕΑΘΔ, την αξιολόγηση κινδύνων και τα προτεινόμενα μέτρα, την ενημέρωση της αρχής εποπτείας αγοράς και τις εξαιρέσεις από την εν λόγω ενημέρωση της αρχής εποπτείας αγοράς, και
- Η αδιαφάνεια στην χρήση συστημάτων ΤΝ και εκπόνηση ΕΑΘΔ σε τομείς επιβολής του νόμου, διαχείρισης μετανάστευσης και ασύλου και συνοριακών ελέγχων.
Επίσης, συνοψίζονται οι βελτιωτικές προτάσεις σε πέντε βασικά σημεία που είναι κομβικά για την αποτελεσματική προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων από τυχόν παραβιάσεις συστημάτων ΤΝ:
- Προτείνεται η άσκηση της διακριτικής ευχέρειας με βάση το άρθρο 99 παράγραφος 2 και η θέσπιση κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις διατάξεις για τα ΕΑΘΔ. Προτείνεται, περαιτέρω, οι σχετικές κυρώσεις να είναι στην ίδια κλίμακα με αυτές που αφορούν τη μη συμμόρφωση με την απαγόρευση των πρακτικών ΤΝ, σύμφωνα με το άρθρο 99 παράγραφος 3 του Κανονισμού.
- Προτείνεται η θέσπιση αναλυτικών ρυθμίσεων διακυβέρνησης με ξεκάθαρες διαδικασίες διαχείρισης καταγγελιών και προσφυγών καθώς και η εξασφάλιση συμμετοχής συμφεροντούχων στον ελληνικό νόμο που θα ενσωματώσει τον Κανονισμό.
- Τροποποίηση νόμου 4780/2021, οι διατάξεις του οποίου διέπουν τη λειτουργία της Εθνικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την ανάληψη του ρόλου σύμφωνα με το άρθρο 77 του Κανονισμού υπό προϋποθέσεις.
- Εκτός από το υπόδειγμα για την διενέργεια ΕΑΘΔ, είναι απαραίτητη η εκπόνηση κατευθυντήριων γραμμών, που θα περιλαμβάνουν μια εκτενή ανάλυση της αιτιολογικής σκέψης 96,των άρθρων 6 παράγραφος 2, 27, 43, 46, 49 και 77 του Κανονισμού για την ΤΝ.
Μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά τη Μελέτη της Homo Digitalis εδώ.
Συμμετοχή της Homo Digitalis σε συνάντηση Ολομέλειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το AI Act
Ο Σεπτέμβριος έκλεισε με σημαντικές συναντήσεις για τη Homo Digitalis στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ Αct) σε ευρωπαϊκό επίπεδο!
Συγκεκριμένα, στις 30 Σεπτεμβρίου συμμετείχαμε διαδικτυακά στη πρώτη συνάντηση που διοργάνωσε το ΑΙ Office της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με την εκπόνηση ενός Κώδικα Ορθής Πρακτικής για τα Συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης Γενικής Χρήσης “Kick-off Plenary: Code of Practice for General-Purpose AI”.
H Homo Digitalis επιλέχθηκε να συμμετάσχει στις σχετικές ομάδες εργασίας που θα σχηματιστούν προκειμένου τους επόμενους μήνες να συνεργαστούμε μαζί με οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών και άλλους φορείς σε αυτή την αποστολή για την εκπόνηση του εν λόγω Κώδικα.
Στη διαδικτυακή συνάντηση μας εκπροσώπησαν η Διευθύντρια για ζητήματα Τεχνητής Νοημοσύνης και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Λαμπρινή Γυφτοκώστα και ο συνιδρυτής μας Λευτέρης Χελιουδάκης.
Συνδιοργανώνουμε και συμμετέχουμε στο Tech & Society Summit στις Βρυξέλλες
Το Tech and Society Summit πλησιάζει, και θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη, 1 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες! Αυτό το συναρπαστικό συνέδριο, που συνδιοργανώνεται από την EDRi σε συνεργασία με τη Homo Digitalis και περισσότερους από άλλους 40 οργανισμούς, θα συγκεντρώσει κορυφαίους ειδικούς, πολιτικούς και υπερασπιστές των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για να συζητήσουν τη σύνδεση μεταξύ τεχνολογίας και κοινωνικών επιπτώσεων στην Ευρώπη. Το συνέδριο θα καλύψει κρίσιμα θέματα, από τα ψηφιακά δικαιώματα και τη κλιματική αλλαγή έως τις ρυθμίσεις για την τεχνητή νοημοσύνη, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός δίκαιου και ισότιμου ψηφιακού μέλλοντος για όλους.
Είμαστε ενθουσιασμένοι που ο Λευτέρης Χελιουδάκης θα εκπροσωπήσει τη Homo Digitalis ως ομιλητής στη συνεδρία Visionary Roundtable: Building an EU Digital Enforcement Strategy. Με σημαντικούς νόμους όπως το Digital Markets Act (DMA), το Digital Services Act (DSA) και το AI Act, ο Λευτέρης θα αναδείξει τις δράσεις της Homo Digitalis συζητώντας για το πώς αυτές οι ρυθμίσεις μπορούν να προστατεύσουν αποτελεσματικά τα δικαιώματα και να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στον ψηφιακό χώρο.
Επιπλέον, η Homo Digitalis είναι προσκεκλημένη να συμμετάσχει στη συνεδρία Fundamental Rights in Focus: Joint Efforts for Spyware Regulation in the EU, που συνδιοργανώνεται από το Centre for Democracy & Technology Europe (CDT Europe) και τη Διεθνή Αμνηστία. Στη συνεδρία αυτή, θα συναντηθούν βασικοί πολιτικοί και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών για να εξερευνήσουν τους τρόπους ρύθμισης των spyware στην ΕΕ, και θα συζητήσουμε τις εμπειρίες μας από τις σχετικές τελευταίες εξελίξεις στην Ελλάδα.
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για το Tech and Society Summit και να δείτε το πρόγραμμά του εδώ.
Η Homo Digitalis συναντήθηκε με εκπροσώπους του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την εθνική εφαρμογή του AI Act
Ο Σεπτέμβριος ξεκίνησε με σημαντικές συναντήσεις της Homo Digitalis στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ Αct) σε εθνικό επίπεδο!
Συγκεκριμένα, στις 4 Σεπτεμβρίου είχαμε τη τιμή να συναντηθούμε με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τους εκπροσώπους του κ. Βασίλη Καρκατζούνη και κ. Παπαγιώτη Παπασπηλιώπουλο προκειμένου να ανταλλάξουμε απόψεις σχετικά με την εφαρμογή του AI Act στην Ελλάδα. Στη συνάντηση μας εκπροσώπησαν η Διευθύντρια για ζητήματα Τεχνητής Νοημοσύνης και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Λαμπρινή Γυφτοκώστα και ο συνιδρυτής μας Λευτέρης Χελιουδάκης. Ευχαριστούμε θερμά τους εκπροσώπους του Υπουργείου για την θετική ανταπόκριση τους στο αίτημα μας για συνάντηση, το εξαιρετικό κλίμα συζήτησης και τον πολύ γόνιμο διάλογο!
Συμμετοχή της Homo Digitalis στην Ανοιχτή διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη γενικού σκοπού
Χθες, 18/9 η Homo Digitalis κατέθεσε τις απαντήσεις της στην Ανοιχτή Διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ζητήματα που αφορούν τη μελλοντική εφαρμογή της νομοθεσίας για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI ACT) και τον τρόπο με τον οποίο μπορεί γίνει αξιόπιστη χρήση των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης γενικού σκοπού, συμπεριλαμβανομένων μοντέλων παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης.
Το έγγραφο με τις τοποθετήσεις της Homo Digitalis επί της Διαβούλευσης εκπόνησαν η Διευθύντρια Τεχνητής Νοημοσύνης & Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του οργανισμού μας, Λαμπρινή Γυφτοκώστα και το μέλος Τάνια Σκραπαλιώρη.
Μπορείτε να διαβάσετε τη σχετική τοποθέτησή μας εδώ.
Κοινή δήλωση της ΚτΠ: Ενωμένοι ενάντια στη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού παρακολούθησης στην ΕΕ και πέρα αυτής
Το κατασκοπευτικό λογισμικό δεν είναι απλώς ένα ζήτημα προστασίας της ιδιωτικής ζωής – είναι μια απειλή για τα ίδια τα θεμέλια των δημοκρατικών μας αξιών. Υπονομεύοντας την ανεξάρτητη λήψη αποφάσεων, περιορίζοντας τον δημόσιο διάλογο και φιμώνοντας δημοσιογράφους και ακτιβιστές, τα κατασκοπευτικά λογισμικά διαβρώνουν τους πυλώνες ενός υγιούς πολιτικού χώρου.
Καθώς τα νέα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ετοιμάζονται να αναλάβουν και επίσημα τα καθήκοντά τους μετά τις εκλογές της ΕΕ, η αυξανόμενη απειλή της χρήσης κατασκοπευτικών λογισμικών έχει καταστεί μια πιεστική παγκόσμια ανησυχία που απαιτεί άμεση προσοχή.
Την Τρίτη 3/9, η Homo Digitalis μαζί με το Center for Democracy and Technology Europe (CDT Europe) και άλλες 30 οργανώσεις από την ΚτΠ και τον τομέα της δημοσιογραφίας δημοσίευσαν κοινή δήλωση με την οποία καλούν τα νέα θεσμικά όργανα της ΕΕ να δώσουν προτεραιότητα στη δράση κατά της χρήσης κατασκοπευτικών λογισμικών κατά τη νέα νομοθετική περίοδο.
Ορισμένες από τις βασικές συστάσεις του συνασπισμού μας περιλαμβάνουν:
- Απαγόρευση της παραγωγής, πώλησης και χρήσης λογισμικού κατασκοπείας που βλάπτει δυσανάλογα τα θεμελιώδη δικαιώματα.
- Αυστηρότερους ελέγχους εξαγωγών για την αποτροπή της κατάχρησης αυτών των τεχνολογιών πέραν της ΕΕ.
- Διαφάνεια και λογοδοσία στις κυβερνητικές συμβάσεις που αφορούν κατασκοπευτικά λογισμικά.
Όπως αναφέρει η Silvia Lorenzo Perez, διευθύντρια του προγράμματος «Ασφάλεια, επιτήρηση και ανθρώπινα δικαιώματα» του CDT Europe: «Τα νέα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχουν την ευκαιρία να διορθώσουν τις αποτυχίες της προηγούμενης νομοθετικής περιόδου, λαμβάνοντας συγκεκριμένα και αποφασιστικά μέτρα κατά της κατάχρησης της παρακολούθησης με λογισμικό κατασκοπείας».
Τα νέα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να αδράξουν αυτή τη στιγμή για να αποκαταστήσουν τη δημόσια εμπιστοσύνη, να προστατεύσουν τα θεμελιώδη δικαιώματά μας και να υποστηρίξουν τις αξίες που ορίζουν την Ένωση.
Μπορείτε να διαβάσετε την κοινή μας δήλωση στα αγγλικά ή στα ελληνικά.
Η Homo Digitalis έχει επίσης καταθέσει σχετική αναφορά, ενώπιον του Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα σχετικά με αυτή τη δράση μας εδώ.
Η Homo Digitalis υπέβαλε σήμερα επιστολή στον Επίτροπο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα κατασκοπευτικά λογισμικά
Η Homo Digitalis υπέβαλε σήμερα 13/8/2024 επιστολή στον Επίτροπο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Με αυτή την επιστολή, η ελληνική οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών επιδιώκει να επιστήσει την προσοχή του Επιτρόπου στα ακόλουθα τρία ζητήματα:
Α. Η επικείμενη υιοθέτηση Προεδρικού Διατάγματος στην Ελλάδα που θα επιτρέπει στις κρατικές αρχές την προμήθεια λογισμικού κατασκοπείας.
Β. Η επιδεινούμενη κατάσταση των ανεξάρτητων εποπτικών αρχών στην Ελλάδα, οι οποίες πλήττονται από υποστελέχωση και οικονομικούς περιορισμούς.
Γ. Οι τελευταίες εξελίξεις στο συνεχιζόμενο σκάνδαλο PREDATOR στην Ελλάδα, το οποίο αφήνει αναπάντητα κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την παρακολούθηση δημοσιογράφων, πολιτικών και δικηγόρων με παράνομα μέσα.
Επιπλέον, με αυτή την επιστολή η Homo Digitalis καλεί τον Επίτροπο:
- Να δώσει πλήρη και στενή προσοχή στην κατάσταση στην Ελλάδα,
- Να λάβει υπόψη τα ανωτέρω στοιχεία και να ζητήσει επειγόντως περαιτέρω πληροφορίες και διευκρινίσεις από τις ελληνικές αρχές,
- Να εξετάσει την κατάσταση στην Ελλάδα και να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για τον εντοπισμό τυχόν ελλείψεων στη νομοθεσία και τις πρακτικές που αφορούν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και
- Να βοηθήσει στην ενίσχυση των δραστηριοτήτων των εθνικών εποπτικών ιδρυμάτων και άλλων δομών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα.
Μπορείτε να διαβάσετε την επιστολή (EN) εδώ.
Μάθε περισσότερα για τη Σύμβαση Πλαίσιο για την Τεχνητή Νοημοσύνη του Συμβουλίου της Ευρώπης, στης οποίας την εκπόνηση συμμετείχε ενεργά η Homo Digitalis
Το Συμβούλιο της Ευρώπης δημοσίευσε μια σημαντική επισκόπηση της “Σύμβασης Πλαίσιο για την Τεχνητή Νοημοσύνη και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τη Δημοκρατία και το Κράτος Δικαίου”, το πρώτο διεθνούς χαρακτήρα νομικά δεσμευτικό πλαίσιο για την τεχνητή νοημοσύνη!
Η Συνθήκη για την Τεχνητή Νοημοσύνη αποσκοπεί να διασφαλίσει ότι οι δραστηριότητες εντός του κύκλου ζωής των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης είναι πλήρως συμβατές με τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως αυτά περιγράφονται στην ΕΣΔΑ, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, ενώ προάγουν την τεχνολογική πρόοδο και την καινοτομία.
Για περισσότερα από 4 χρόνια, ήδη από τον Ιούλιο του 2020, η Homo Digitalis συμμετείχε ενεργά στις σχετικές διεργασίες του Συμβουλίου της Ευρώπης, αρχικά με τη συμμετοχή της στην Έκτακτη Επιτροπή Τεχνητής Νοημοσύνης του ΣτΕ (CAHAI) στα Policy Development και Legal Frameworks Working Groups, καθώς και στη συνέχεια στην Επιτροπή Τεχνητής Νοημοσύνης (CAI) του ΣτΕ. Όλο αυτό το διάστημα είχαμε τη τιμή να συνεργαστούμε στενά με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ακαδημαϊκούς εμπειρογνώμονες, αντιπροσωπείες των μελών, τους Προέδρους των Επιτροπών και των Ομάδων Εργασίας καθώς και τη Γραμματεία της Επιτροπής Τεχνητής Νοημοσύνης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ανάπτυξη της Σύμβασης για την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Ο συνιδρυτής μας και Εκτελεστικός Διευθυντής, Λευτέρης Χελιουδάκης, εκπροσωπούσε τη Homo Digitalis στις σχετικές διεργασίες τα τελευταία 4 χρόνια.
Παρά το γεγονός ότι ανακύπτουν περιορισμοί στο κείμενο της Σύμβασης, για τους οποίους έχουμε τοποθετηθεί αναλυτικά, αναμένουμε με ανυπομονησία την υιοθέτηση και εφαρμογή της από τα Κράτη-Μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η συνθήκη θα είναι ανοιχτή για υπογραφή στις 5 Σεπτεμβρίου 2024.
Μπορείτε να διαβάσετε τη σχετική επισκόπηση εδώ.