Άρθρο 77 AI Act: Τι ισχύει 6 μήνες μετά τον ορισμό των Αρχών Θεμελιωδών Δικαιωμάτων;
Στην πρώτη επίσημη προθεσμία που έθεσε ο Κανονισμός για την Τεχνητή Νοημοσύνη, (AI ACT) ζητούσε από τα κράτη μέλη να διορίσουν μία οι περισσότερες αρχές σύμφωνα με το άρθρο 77 για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων από παραβιάσεις συστημάτων υψηλού ρίσκου μέχρι και τις 2 Νοεμβρίου 2024.
Σήμερα, 2 Μαΐου 2025, έξι μήνες μετά την παρέλευση της προθεσμίας, 25 από τις 27 Ευρωπαϊκές χώρες (2), έχουν διορίσει συνολικά 210 αρχές, ένας αριθμός που μοιάζει συγκλονιστικός και συνάμα περνά ένα ηχηρό μήνυμα για το πόσο το ζήτημα των θεμελιωδών δικαιωμάτων αφορά τις χώρες αυτές. Αντικατοπτρίζει όμως την πραγματικότητα; Με την παρούσα σύντομη μελέτη θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις στα εξής ερωτήματα:
– Σε τι αποσκοπεί το άρθρο 77 του Κανονισμού για την ΤΝ;
– Ποιες αρχές διορίστηκαν από τα κράτη μέλη μέχρι και σήμερα;
– Ποιες αρμοδιότητες δίνει πραγματικά ο Κανονισμός για την ΤΝ στις ρυθμιστικές αυτές αρχές αλλά και ποιες υποχρεώσεις απορρέουν από το άρθρο 78 του Κανονισμού της ΤΝ για την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών;
– Ποιες είναι οι τέσσερις εθνικές αρχές που έχουν αναλάβει αυτό τον ρόλο, ποιες είναι οι υφιστάμενες και ποιες οι νέες εξουσίες τους σύμφωνα με τον Κανονισμό για την ΤΝ;
Μέσα από ένα case study, η Διευθύντρια Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και Τεχνητής Νοημοσύνης της Homo Digitalis, Λαμπρινή Γυφτοκώστα, προσπαθεί να δει πως θα συνεργαστούν αυτές οι αρχές, θέτοντας ταυτόχρονα και κάποια ερωτήματα που σίγουρα θα μας απασχολήσουν σε βάθος χρόνου.
Μπορείτε να διαβάσετε τη μελέτη μας εδώ.
Συμμετέχουμε ενεργά στην μεταφορά του AI Act στην Ελλάδα
Την Τρίτη 12 Νοεμβρίου, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης δημοσίευσε τον κατάλογο των εθνικών αρχών και φορέων που επιβάλλουν ή εποπτεύουν την τήρηση των ενωσιακών υποχρεώσεων για την προστασία των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων σύμφωνα με το άρθρο 77 του Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη, διορίζοντας την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, τον Συνήγορο του Πολίτη, την Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών και την Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Ήδη από τις 25 Οκτωβρίου, η Homo Digitalis με τη μελέτη της «Ανάλυση και προτάσεις ενσωμάτωσης των διατάξεων για την εκτίμηση αντικτύπου στα θεμελιώδη δικαιώματα στην Ελλάδα» είχε αναπτύξει λεπτομερώς την τοποθέτησή της πάνω σε αυτό το ζήτημα αλλά και των συναφών διατάξεων.
Εάν δεν προλάβατε να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο της μελέτης μας, έχουμε ετοιμάσει μία μονοσέλιδη σχετική περίληψη για τις Εθνικές Αρχές Θεμελιωδών Δικαιωμάτων εδώ.
Υπογραμμίζουμε ότι αυτή η δημοσίευση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης ήταν και η πρώτη υποχρέωση για την εφαρμογή του AI Act σε εθνικό επίπεδο, αλλά και το πρώτο βήμα στην δημιουργία ενός αποτελεσματικού εθνικού συστήματος διακυβέρνησης και εποπτείας της ΤΝ. Μια δεύτερη και σημαντικότατη υποχρέωση είναι αυτή του θεσμικού σχεδιασμού των αρχών εποπτείας της αγοράς που σύμφωνα με το άρθρο 113 περίπτωση β) του Κανονισμού για την ΤΝ θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι και τις 2 Αυγούστου 2025. Μέχρι τότε θα πρέπει να γίνει και ο διορισμός των κοινοποιουσών αρχών.
Η Ηοmo Digitalis ερευνά μήνες τώρα το σχετικό ζήτημα και σύντομα θα δημοσιεύσουμε την λεπτομερή ανάλυσή μας!
Σκοπός μας; Να σταθούμε αρωγοί στους φορείς λήψεως αποφάσεων με την εξειδίκευσή μας στα σχετικά ζητήματα, καθώς και να εξοπλίσουμε άλλες οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών στην Ελλάδα με επιχειρήματα και γνώση!